Pegazem po Tarnowie - 609
Magistrackie dekoracje
czyli choinka na Wielkanoc
Mieszkańcy, którzy przechodzą w okolicach skwerku przy ulicy Mickiewicza zastanawiają się dlaczego dekoracja związana z poprzednimi świętami wciąż jeszcze tam jest. – Mamy Wielki Post, a lada chwila Wielkanoc – mówią. – Ogólnie wygląda ładnie, ale te bombki już powinni ściągnąć. Z drugiej strony, jakby tego nie było, to byłoby trochę pusto. – Jest okres Wielkanocy, to bardziej jajeczka powinny tam być. – Dla mnie to może nawet w lecie być. – Może to przez tę falę mrozu chcą to zostawić, żeby był świąteczny klimat. – Pięknie to wygląda – fakt, trochę nie na czasie, ale robi wrażenie – komentują mieszkańcy. Urzędnicy przekonują, że świecąca ozdoba to nie dekoracja świąteczna, a drzewko tarninowe. Granatowe bombki według Mari Zawady-Bilik z Wydziału Komunikacji Społecznej magistratu mają symbolizować owoce Tarniny, czyli znak rozpoznawczy miasta. – Iluminujące tarninowe drzewko jest już naszą tradycją. To już trzeci sezon, kiedy w fontannie to drzewko stoi – nie jest to absolutnie żadne przeoczenie – drzewko stoi bo ma stać. Jest to takie miejsce, gdzie przejeżdża dużo samochodów, to taka wizytówka. Niech ten szary czas oczekiwania na wiosnę będzie rozświetlony naszym tarninowym drzewkiem – tłumaczy Maria Zawada-Bilik. Ps. Urzędnicy twierdzą, że świecące drzewko zostanie ściągnięte wraz z uruchomieniem fontanny.
Za www.rdn.pl
O tym i owym 229
Dekalog Polaka
"...Jam jest Polska, Ojczyzna twoja, ziemia Ojców, z ktorej wzrosłeś.
Wszystko, czymś jest,
po Bogu mnie zawdzięczasz.
1. Nie będziesz miał ukochania
ziemskiego nade mnie.
2. Nie będziesz wzywał imienia Polski
dla własnej chwały,
kariery albo nagrody.
3. Pamiętaj, abyś Polsce oddał bez wahania
majątek, szczęście osobiste i życie.
4. Czcij Polskę, Ojczyznę twoją,
jak matkę rodzoną.
5. Z wrogami Polski walcz wytrwale
do ostatniego tchu, do ostatniej kropli
krwi w żyłach twoich.
6. Walcz z własnym wygodnictwem i tchórzostwem.
Pamiętaj, że tchórz nie może być Polakiem.
7. Bądź bez litości dla zdrajców
imienia polskiego.
8. Zawsze i wszędzie śmiało stwierdzaj,
że jesteś Polakiem.
9. Nie dopuść, by wątpiono w Polskę.
10. Nie pozwól, by ubliżano Polsce,
poniżając Jej wielkość i Jej zasługi,
Jej dorobek i Majestat.
Będziesz miłował Polskę
pierwszą po Bogu miłością.
Bedziesz Ją miłował więcej
niż siebie samego".
Zofia Kossak-Szczucka
Pitavale - 113
wg. Jerzego Reutera
Miłość w teatrze
To nie tylko sceniczne dramaty, pisane przez wielkich dramaturgów, to także zwykła proza życia, schowana gdzieś głęboko za tajemniczymi kulisami, w garderobach, pracowniach i emocjach, jakże ważnych dla każdego artysty. To raczej zrozumiałe, że życie na scenie musi przenosić się gdzieś głębiej i odciskać swoje piętno na dniu codziennym uczestników tego niecodziennego dell`arte. Pan elektryk z tarnowskiego teatru był młodym i bardzo przystojnym mężczyzną, a mało tego, był nad wyraz ambitny i rządny wejścia na scenę w jakiejś wyrazistej pozie, by zaimponować wszystkim. Jednak pozostałoby to w sferze nocnych marzeń, gdyby do naszego teatru nie została zatrudniona młoda, tuż po studiach, piękna aktorka. A byla tak powabna, że skupiała na sobie gorący wzrok wszystkich mężczyzn i zadrosne spojrzenia kobiet. Elektryk – tak go nazwiemy, by nie urągać jego pamięci – zakochał się od pierwszego wejrzenia, co było zawsze widoczne na oświetlanej przez niego scenie i rozpoczął powolne eksponowanie przed wybranką swoich wdzięków.
List do redakcji
Strzał w kolano
My, Polacy i katolicy, daliśmy się zepchnąć do narożnika, a tryumfy święci kultura lewacka, oparta często na bluźnierstwie, profanacji, agresji wobec Boga i społeczeństwa, które się do niego przyznaje. To już nie jest - użyję cytatu - "odważne stawianie bolesnych pytań", tylko jawna, prostacka agresja wobec chrześcijan, a my nie umiemy się temu przeciwstawić. Ale jak mamy to robić, skoro w tę kulturę antychrześcijańską pompuje się wielkie pieniądze, że wspomnę tylko "słynną" Klątwę w Teatrze Powszechnym w Warszawie, a ta, która odnosi się z szacunkiem do Boga, jest uprawiana przez jakichś niedobitków, uparciuchów, stracenców (najlepszym przykładem jest tarnowski TEATR NIE TERAZ) , którzy robią to za darmo albo za półdarmo. Jak mamy konkurować? Trzeba pokory i determinacji, żeby wierzyć, że taka praca ma sens. W dodatku Kościół, który powinien być promotorem takiej kutury, na poziomie instytucjonalnym najczęściej zainteresowany jest bardzo tradycjonalnymi formami sztuki kościelnej. Główne wspiera festiwale chóralne, organowe, zespoły pieśni i tańca, a czasem nawet orkiestry strażackie... Promując głównie taką ludową kulturę przyznaje się do tego, że Ewangelia nie do końca może być inspiracją dla współczesnych artystów. To jest strzał w kolano! Poza tym, w wielu miejscach pokutuje myślenie, że kultura chrześcijańska powinna być za" Bóg zapłać". Ale jeżeli coś ma być naprawdę dobre, to nie może być robione "po godzinach". To musi być zrobione w pracy! A tę trzeba godziwie opłacić, bowiem twórca powinien poświęcić na komponowanie, malowanie, śpiewanie, czy robienie teatru - cały swój czas, wszystkie zdolności, warsztat. Sztuka chrześcijańska to wielki oręż ewangelizacyjny. Szkoda, że wciąż tli się jeno w katakumbach... A w kościołach króluje jarmarczna tandeta i bezguście, co widać choćby w wielkanocnych dekoracjach, pasjach i innych celebracjach.
Korzystałem z wywiadu Kuby Kornackiego - aktora, reżysera i lidera zespołu KANAAN dla Gościa Niedzielnego Nr 12 z 25.03.2018.
Źródło - gość.pl
Biskup Karol Pękala (26.10.1902-14.08.1968)
Był w latach 1946 - 1968 biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej, szeroko znanym i cenionym oraz niezwykle zasłużonym dla rozwoju działalności charytatywnej Kościoła w Polsce. I dobrze się stało, że z okazji przypadającej w tym roku 50. rocznicy jego śmierci Wydział Teologiczny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie - Sekcja w Tarnowie zorganizował sesję naukową, która odbyła się w poniedziałek 5 marca o godz. 16.00 w Auli WSD w Tarnowie. Sesję otworzył biskup tarnowski Andrzej Jeż, zaś w jej trakcie utytułowani prelegenci przypomnieli życie i posługę tego nieco dziś, niestety, zapomnianego biskupa biskupa pomocniczego tarnowskiego, przedstawili sytuację Kościoła w Polsce w latach 50. i 60. XX wieku. Były też serdeczne wspomnienia współpracowników i bliskich biskupa Karola. Jako dyrektor Krajowej Centrali Caritas bp Pękala rzucił jeszcze w 1945 roku hasło: „Polaku, miej serce”. W jego lakonicznej treści mieścił się kierunek działalności, której poświęcił życie: Pomoc nie tylko duchowa, ale i materialna ludziom potrzebującym. Ostatnią podróż odbył do Burgas i Sozopolu w Bułgarii, zaproszony tam na urlop przez poznanych podczas soboru 00. Zmartwychwstańców. Zmarł nagle 14 sierpnia 1968 roku w Sozopolu na wylew krwi do mózgu. Pogrzeb odbył się 3 września w Tarnowie, gromadząc na trasie konduktu zdążającego przez całe miasto - od kościoła na Rzędzinie do katedry - nieprzebrane tłumy. Kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. żałobną wyrażając ks. dr bp. Karolowi Pękali wdzięczność za ogrom dokonanej cichej i owocnej pracy. Co roku w sierpniu jego bliscy i współpracownicy spotykają się w krypcie kościoła M.B. Fatimskiej w Tarnowie gdzie został pochowany, na mszy św. upamiętniając w ten sposób kolejne rocznice Jego śmierci.
W Tarnowie także ratowano Żydów
czyli medal dla Dagnanów
Pod koniec 1939 roku powstał szlak kurierski przez Tarnów i Piwniczną na Słowację. Początkowo na Zachód docierali nim polscy oficerowie. Potem, z inicjatywy "Żegoty" oraz AK, przeprowadzano także Żydów. Ważnymi punktami na szlaku były młyny - Antoniego i Augustyna Dagnanów w Tarnowie, a także ich brata Bolesława w Piwnicznej. Ten ostatni miał znakomite kontakty z kurierami. W miejscu obecnego parkingu przy sieciówce Lidla przy ul. Lwowskiej, rodzina Dagnanów w sąsiedztwie obecnego ronda noszącego ich imię, posiadała młyn. Podczas II wojny światowej był punktem pośrednim na trasie przerzutowej z Tarnowa przez Piwniczną i dalej przez Słowację na Węgry. W 1995 roku, kiedy wyburzano ów zabytkowy młyna odkryto skrytki wymurowane na strychu - zamaskowane pomieszczenie o powierzchni 9 metrów kwadratowych, w którym Dagnanowie ukrywali wiele osób pochodzenia żydowskiego. Do dzisiaj nie wiadomo ile dokładnie osób uratowanych przez tę rodzinę przeżyło wojnę. Jeden z nich to Israel Unger. Po wojnie był kilka razy w Tarnowie gdzie przetrwał w ukryciu. Dagnan nie wiedział, że wiele osób znało prawdę o tym, że ukrywa Żydów. Wielu wiedziało, Niemcom jednak nie doniósł nikt… Ambasada Izraela w Polsce oraz Instytut Yad Vaschem na wniosek m.in. Israela Ungera rozpoczęły starania o uhonorowanie tarnowskiej rodziny Dagnanów tytułem "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata".
Żołnierze Wyklęci
W większości byli to ci żołnierze Armii Krajowej, którzy po 1945 r., po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej nie pogodzili się z kolejną utratą niepodległości. Uznali słusznie, że miejsce poprzedniego okupanta niemieckiego zajął nowy okupant rosyjski. Żołnierze wyklęci to byli najbardziej zdeterminowani, najbardziej zagrożeni, ale nade wszystko najbardziej patriotycznie nastawieni partyzanci Polski Podziemnej z II wojny światowej, którzy podjęli walkę z ludobójcami z sowieckiego NKWD i mordercami z polskiej bezpieki oraz w ogóle z komunistycznym totalitarnym reżimem, który w postaci współczesnych targowiczan Stalin narzucił Polsce i Polakom. Najsłynniejsi wyklęci to autentyczni bohaterowie: mjr Józef Kuraś „Ogień”, mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, sanitariuszka Danusia Siedzikówna "Inka", rtm. Witold Pilecki, gen. Emil Fieldorf „Nil”, mjr Bolesław Kontrym „Żmudzin”, ppłk Łukasz Ciepliński. Dzień egzekucji tego ostatniego i jego grupy w celi śmierci strasznego więzienia na Rakowieckiej w Warszawie (1 marca 1951 r.) symbolicznie został uznany za Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Ważne miejsce w tym nurcie zajmuje tarnowski Teatr Nie Teraz, który jako pierwszy w Polsce podjął ten temat. W 2011 r. odbyła się premiera "Ballady o Wołyniu", a rok później w warszawskim więzieniu przy Rakowieckiej po raz pierwszy wystawiono spektakl o żołnierzach wyklętych "Wyklęci". Także Tarnów ma swoich „Żołnierzy Wyklętych”, szkoda tylko, że czci ich w tak różny sposób: Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe, społeczne organizacje niepodległościowe – oddzielnie i niejako wzajemnie się kontestując…
Śmierć za wiersz
Przed miesiącem, 29 stycznia minęła 105. rocznica śmierci wybitnego a niesłusznie zapomnianego poety Władysława Bełzy (ur. 17.10. 1847 w Warszawie, zm. 29.01. 1913 we Lwowie), neoromantycznego twórcy, piszącego w duchu patriotycznym, nazywanego piewcą polskości. Uznanego publicysty, animatora życia kulturalnego, oświatowego i prasowego. Zaś 1 kwietnia 2018 roku minie 99. rocznica tragicznej śmierci Ludwika Wolskiego (1895-1919), lwowiaka, szlachcica, syna Maryli Wolskiej, wybitnej poetki młodopolskiej (1873-1930) i przemysłowca, pioniera przemysłu naftowego, Wacława Wolskiego (1865 – 1922). Matką poetki była Wanda z domu Monné, (1850-1923) była narzeczona Artura Grottgera (1837-1867), współautorka znanych opowieści pt. Arthur i Wanda. Dzieje miłości Arthura Grottgera i Wandy Monné, późniejsza żona malarza Karola Młodnickiego, (1837-1900) przyjaciela A. Grottgera (1837-1867). Co łączy te dwa znane lwowskie nazwiska? Otóż, Ludwik Wolski był chłopcem, któremu Władysław Bełza poświęcił swój ponadczasowy wiersz pt. "Kto ty jesteś ? - Polak mały", którego wtedy 5-letni Wolski był pierwszym recytatorem. Wówczas nikt nie przypuszczał, że to właśnie za wiersz Ukraińcy skażą 21 lat później 24-letniego Wolskiego na śmierć! Tę niesamowitą historię przypomina na łamach dwutygodnika "Polska Niepodległa" znany publicysta "Gazety Warszawskiej" Marcin Hałaś.
Muzyka w teatrze
Bez niej żaden spektakl nie byłby taki sam. Niejednokrotnie jest jego tętnem, pulsuje w aktorach, w widzach, w każdym, kto jej doświadcza. Podobno najwspanialsza jest wtedy, gdy dopełnia spektakl, staje się jego integralną częścią. Będąca tłem wydarzeń scenicznych albo odwrotnie - punktem zwrotnym, impulsem. Jako że, luty uważany jest za miesiąc refleksji na temat muzyki, postanowiliśmy - mówi aktorka Teatru Nie Teraz Agnieszka Winiarska, odbyć podróż po brzmieniach i melodiach. Snuć opowieść o muzyce, która towarzyszy spektaklom TNT, jej twórcach i dźwiękach, bez których nie ma teatru tak w ogóle... Na początek nakłoniłam do wspomnień dyrektora TNT. I przyznam szczerze - trochę tęskno do zadymionych sal w akademikach, gdzie rodziły się talenty twórców, o których opowiada Tomasz Żak. Jego asocjacje uzupełniają jeszcze "etatowy" bard TNT Tomasz Lewandowski i niejako nasz wychowanek, młody muzyk i kompozytor, twórca m.in. znakomitej muzyki do najnowszej premiery TNT „Koniec świata” Seweryn Partyński.
Poezja to nie tylko Walentynki
Pisząc te słowa - dywaguje poetka Justyna Babiarz, zapewne wywołam uśmiech na wielu twarzach, ale – jak powszechnie wiadomo – miłość i poezja niejedno mają imię i nie „rozgrywają się” one tylko w Walentynki. Przeciw kiczowi tego święta zaprotestowała na swój sposób m. in. Grupa Literyczna (literacko-artystyczna) NA KRECHĘ, tworząc ogólnopolską akcję – Poetyckie (anty)Walentynki. (Kto zbuntował się poza tym? – Tego tematu być może podejmę się innym razem.) W tym roku więc po raz siódmy – 14 lutego 2017 r., została wprowadzona w życie w/w inicjatywa, dając możliwość mniej lub bardziej znanym i uzdolnionym autorom zaprezentować swoje wiersze dla dość szerokiego grona czytelników. Utwory poetyckie znalazły się na walentynkowych kartkach wraz z artystycznymi fotografiami oraz grafiką, „wychodząc” w ten sposób na ulice polskich miast, a nawet – co w dzisiejszych czasach zdaje się być już naturalne – wyjeżdżając, poza nasz kraj. Cel propagowania literackiej i „obrazowej” twórczości został więc osiągnięty. Nadmienię, że w tym roku w anty-walentynkowej promocji swoich prac wzięli również udział tak znakomici poeci jak – Zbigniew Mirosławski i Mariusz S. Kusion czy fotograf – Jan Boczar.
Wanda Józefa Schab
Dziś, w czwartek 22 lutego przypada 7 rocznica śmierci, jednej z ostatnich poetek zamierającego już, niestety, ruchu pisarzy ludowych. Absolwentka Żeńskiego Gimnazjum im. Błogosławionej Kingi w Tarnowie. Autorka czterech tomów poezji. Zmarła we wtorek, 22 lutego 2011 roku wieku 81 lat w Lisiej Górze. I chociaż prawie całe swoje pracowite życie przeżyła w tej podtarnowskiej wsi, urodziła się w Tarnowie w 1929 r., gdzie spędziła dzieciństwo i gdzie ukończyła prestiżowe wówczas żeńskie Gimnazjum błogosławionej Kingi. W 1949 roku pani Wanda wraz z mężem Tadeuszem, z zawodu krawcem, na ponad rok wyjechała do Trzebnicy aby po powrocie osiąść już na stałe w Lisiej Gorze, aktywnie włączając się w życie swojej małej ojczyzny. Pracowała m.in. w Banku Spółdzielczym i Lecznicy Zwierząt, prowadziła wiejską klubokawiarnię i była radną. To wszystko łączyła z pracą w małym przydomowym gospodarstwie rolnym. Zawsze ciężko pracowała, wychowała czworo dzieci, doczekała wnuków, a nawet prawnuków. Wszystko bliskim darowała. I kiedy powinna odpocząć zaczęła pisać wiersze, proste jak życie które prowadziła, piękne jak serce… .
172 lata temu...
W najbliższą środę 21 lutego zapraszamy - pisze w imieniu Festiwalu Niepodległości jego głowny koordynator Piotr Dziża, na obchody 172. rocznicy rzezi galicyjskiej, której inspiratorami byli austriaccy zaborcy. Rozpoczniemy o godz. 16:30 od spotkania modlitewnego przy Mogile Ofiar Rabacji na Starym Cmentarzu w Tarnowie. Prosimy o przyniesienie i pozostawienie na mogile zapalonych zniczy. Tuż po krótkiej uroczystości zapraszamy na wieczornicę, podczas której wraz z badaczami przypomnimy kolejne okoliczności tego tragicznego fragmentu dziejów lokalnych i krajowych. Wieczornica odbędzie się w auli starostwa powiatowego w Tarnowie. Wszystko zaczęło się na trzy dni przed wybuchem powstania - Rabacji, Austriacy - dowiedziawszy się o rewolucyjnych planach Polaków - sprowokowali galicyjskie chłopstwo do wystąpienia przeciwko szlachcie. Pierwsze rozboje miały miejsce wieczorem 18 lutego 1846, a masowa napaść chłopów na magnackie dwory, a nawet kościoły, rozpoczęła się dzień później. W bestialski sposób wymordowano blisko trzy tysiące osób, głównie ziemian, urzędników dworskich i rządowych oraz przedstawicieli duchowieństwa. Aby nie zapomnieć o tej narodowej tragedii, która w Tarnowie i okolicach przyniosła wyjątkowo krwawe żniwo, warto o niej przypomnieć - szczególnie młodzieży...
Kartki z kalendarza
Dokładnie 100 lat temu.
W poniedziałek 18 lutego 1918 roku stanowił na ziemiach polskich apogeum protestów przeciw niekorzystnym dla Polski ustaleniom tzw."pokoju chlebowego" czyli traktatu brzeskiego podpisanego w Brześciu 9 lutego 1918 między Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami (oraz ich sojusznikami Królestwem Bułgarii i Imperium Osmańskim (Turcją)), a Ukraińską Republiką Ludową. Powszechne protesty brały sie stąd, że "pokój chlebowy" oznaczał, że w zamian za dostawy artykułów żywnościowych (aprowizacja w Niemczech i Austrii znajdowała się na początku 1918 r. w katastrofalnym stanie) państwa centralne uznawały powstanie niepodległego państwa ukraińskiego i zgadzały się na przyłączenie do oderwanej od Rosji Ukrainy ziem rdzennie polskich, głownie Chełmszczyzny. Tamtego pamiętnego dnia ulicami Tarnowa przeszła bodaj największa w jego historii patriotyczna manifestacja. W mieście, w którym z powodu wojennej zawieruchy mogło przebywać wtedy niewiele więcej niż 30 tysięcy mieszkańców, w proteście wzięło udział 25 tysięcy manifestantów ! Kilka dni wcześniej, 14 lutego około godziny 18:00 odbyło się w tarnowskim Ratuszu posiedzenie Rady Miejskiej, podczas którego "Burmistrz dr Tertil zawiadomił Radę o odbytym w tymże dniu wiecu tut. ludności, jako wyraz protestu przeciw dokonanemu gwałtowi przez przyłączenie Chełmszczyzny do Ukrainy" (chodzi o niekorzystne dla Polski ustalenia tzw. "pokoju chlebowego"). Burmistrz zaproponował, aby "Rada uchwaliła, że się solidaryzuje z uchwałami zapadłymi na wiecu". Wniosek został przyjęty, ugruntowując nastrój rozczarowania wobec monarchii habsburskiej w Tarnowie i całej Galicji. Antyaustriackie i antypruskie, coraz liczniejsze, manifestacje przechodziły wówczas ulicami większości polskich miast przez wiele dni ....
Archiwum
| |||||
| |||||
|
Malowanie słowem
Tryptyk Katyński część I
1940 – 2010 Katyń
to
dla Polaków
ziemia
święta i przeklęta
wojenna
dwie daty
dwie listy
ale
od
teraz
pamięć jedna
wtedy
bezimienny guzik
z orzełkiem
teraz
obrączka
z imieniem
prezydenta
wtedy
strzały w tył głowy
i milczący las
wokół
teraz
salwy honorowe
Zygmunt i Wawel
i pokój
także my
jakby
nie ci
sami
oby
Zapowiedzi
Nie umiem być srebrnym aniołem ni gorejącym krzakiem.
Tyle Zmartwychwstań już przeszło, a serce mam byle jakie.
Tyle procesji z dzwonami, tyle już Alleluja,
A moja świętość dziurawa na ćwiartce włoska się buja....
/ks. Jan Twardowski/
Kampania społeczna 2017/2018
Koniec świata - 2017
Powrót Norwida - 2016
Uteatralizowana Medytacja o Pasji - Niedziela Palmowa - 20.03.2016.
Klasztor O.Redemptorystów w Tuchowie
Lekcja - 2016
Kreon - 2014
Dzięń Gniewu - 2013
Wyklęci - 2012
Ballada o Wołyniu - 2011
Inensywność szkła poza percepcją - 2010
Szanowni Widzowie Teatru Nie Teraz!
"Sprawa Chrystusa"
