Czy II wojna światowa zaczęła się w Tarnowie?

W sierpniu 1939 roku hitlerowskie Niemcy rozpoczęły na terenie Polski szeroko zakrojoną akcję dywersyjną, która pochłonęła wiele ofiar wśród ludności cywilnej. Już w lutym 1939 roku z rozkazu Abwehry zaczęły się tworzyć organizacje bojowe i sabotażowe. Wśród agentów i dywersantów znaleźli się obywatele polscy narodowości niemieckiej z terenów Śląska, Wielkopolski, Kujaw, Pomorza i Małopolski Wschodniej. 27 sierpnia 1939 roku, po wybuchu bomby podłożonej na moście pod Nowym Sączem, letnicy w pośpiechu pakowali bagaże i tłumnie opuszczali wczasowe miejscowości. Panika wojenna podsycana przez dywersyjne działania hitlerowskich grup bojowych osiągała swój zamierzony cel. Tarnowska rodzina Flecków, Maria, Aleksander i ich pięcioletnia córka Basia dosiedli się w pociągu do samotnie podróżującego mężczyzny i w miłej atmosferze, rozmawiając z nieznajomym o trudnych czasach i nadchodzącej wojnie, powracali do domu. Mężczyzna wysiadł w Tuchowie, a na pożegnanie poczęstował małą Basię czekoladą. Po przyjeździe do Tarnowa państwo Fleck odwieźli nieprzytomną córkę do szpitala. Badanie lekarskie stwierdziło silne zatrucie cyjankiem potasu. Na drugi dzień w przechowalni tarnowskiego dworca kolejowego wybuchła bomba, zabijając 22 osoby. Basia zmarła w szpitalu, stając się pierwszą tarnowską ofiarą drugiej wojny światowej. Maria Fleck, długoletnia tarnowska bibliotekarka zmarła zakatowana w 1942 roku w Auschwitz. – Tarnów powinien pamiętać o takich rocznicach. Nasze miasto trochę zapomniało o tym. Razem z młodzieżą i seniorami, to taka międzypokoleniowa współpraca postanowiliśmy po raz drugi przypomnieć mieszkańcom o tym wydarzeniu, które odbyło się 78 lat temu, zginęło wtedy 20 osób,  35 zostało rannych. Była to tragedia bardzo wielu rodzin przed II Wojną Światową. My jako lokalna społeczność powinniśmy o tym pamiętać – mówi Dawid Mik, prezes Zarządu Fundacji Impuls Rozwoju i przewodniczący MRM w Tarnowie. 28 sierpnia, w poniedziałek o godz. 19 uczestnicy uroczystości na Dworcu PKP złożyli kwiaty i zapalili światła pamięci. Ceniony tarnowski historyk, Antoni Sypek wygłosił gawędę historyczną. Było również wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych.

Czytaj więcej...

Od tablicy do pomnika

Przełom sierpnia i września to czas kiedy pod Grobem Nieznanego Żołnierza w Trnowie dużo się dzieje, tak z racji ważnych rocznic, jak i znaczących świąt patriotycznych. To dobra okazja aby przypomnieć mało znaną, a niezwykle interesującą historię tego miejsca. Jak pisze Agata Żak - niegdyś nasza stała wspólpracowniczka, Tarnów mógłby w ogóle nie mieć pomnika-symbolu, gdyby nie tajemniczy, nigdy nie poznany z nazwiska, fundator. Wczesnym rankiem 21 czerwca 1925 roku grupki wczesnych przechodniów przystawały z zaciekawieniem obok pomnika wieszcza na placu Kazimierza Wielkiego. To jednak nie Adam Mickiewicz przyciągnął ich uwagę, ale tablica z inskrypcją, której jeszcze wczoraj tu nie było… Wieść lotem jaskółki rozniosła się po Tarnowie i już wkrótce tablica z napisem: „Nieznanemu  Żołnierzowi Polskiemu poległemu za Ojczyznę 1914- 1920” znalazła się w samym środku wielobarwnego dywanu kwiatów – bukietów, wiązanek i wieńców. Zdawać by się mogło, że to pogrzeb kogoś naprawdę ważnego. Ale czy nie tak było rzeczywiście? Tarnów posiadał wprawdzie miejsce,gdzie tradycyjnie świętowano „najświeższe” patriotyczne rocznice, związane z odzyskaniem niepodległości – była nim kwatera powstańców styczniowych na Starym Cmentarzu – lecz nie było wówczas, w latach 20. XX wieku, obiektu, który powstałby specjalnie z tej okazji.

Czytaj więcej...

W muzycznym dworku...

W ostatnie dni wakacji znana szeroko Mekka tarnowskich malomanów czyli Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej zaprasza na festiwal Mistrzowskie Wieczory. Odbywają się one pod koniec sierpnia co dwa lata, zamiennie z Festiwalem Bravo Meastro. Pierwsza edycja tego niewątpliwie znaczącego wydarzenie po raz pierwszy odbyła się w 1999 roku. Od tego czasu ukształtowała się oryginalna formuła tego festiwalu. Jak nigdzie indziej w Polsce Centrum Paderewskiego dysponuje nietypową, ale doskonałą na letni sezon salą koncertową, która powstała w zaadaptowanej do tych celów stodole. To była idea fixe wieloletniej dyrektor Centrum Anny Knapik - niekwestionowanej twórczyni niegdysiejszej muzycznej potęgi Kąśnej Dolnej. Tegoroczna edycja Mistrzowskich Wieczorów odbywać się będzie w dniach 24-26 sierpnia. W programie festiwalu znajdzie się  muzyka jazzowa, koncert kameralny i finałowy wieczór operowo-operetkowy. Zróżnicowany repertuar poszczególnych wieczorów koncertowych z pewnością znajdzie uznanie wśród melomanów.

Czytaj więcej...

2. Pocztówka z wakacji w... średniowieczu.

Średniowiecze jest epoką obejmującą aż 1000 lat (od V do XV wieku), przez co bardzo zróżnicowaną. Jest to okres bardzo długi, w którym wiele się działo. Średniowiecze zasadniczo wpłynęło na późniejszą literaturę, kształtując swoistą i typową dla swojej epoki duchowość, mogąc poszczycić się osiągnięciami w zakresie nauki i sztuki. Wieki średnie to czas rozłamów wewnątrz Kościoła (zwłaszcza schizmy wschodniej). To czas rozwoju rolnictwa – wymyślono m.in. młyn wodny, pług z kołami, pod koniec epoki wynaleziono druk. To sztuka romańska - gotyk w architekturze, rzeźbie i malarstwie. To w filozofii Teocentryzm i Tomizm... . Ale to także czas wielkich plag i epidemii, powszechnej śmierci i osobliwej nią fascynacji. Stąd też w literaturze powszechne były motywy pasyjne związane nie tylko z pobudkami czysto religijnymi, ale również z aktualnymi warunkami społeczno-politycznymi, głodem, ubóstwem, epidemiami. Czy przasność ówczesnego życia oznaczała, że nasi przodkowie chodzili wiecznie brudni,  czy też myli się z obsesyjnym zapamiętaniem? Dzień w dzień zataczali się od alkoholu czy raczej nieustannie pościli? Kto by się spodziewał, że ludzie w średniowieczu mieli swoisty, niepisany - ludyczny, dekalog zachowań w różnych życiowych sytuacjach. Oto 10 zadziwiających faktów o życiu w średniowieczu:

Czytaj więcej...

"Poganie" Anny Jabłońskiej

czyli czego nie zobaczymy na polskich scenach

Z wakacyjnych wojaży wróciłam bogatsza nie tylko o egzotyczne wrażenia - pisze nasza stała teatralna korespondentka Katarzyna Cetera, tym razem z jednego z najbardziej tajemniczych miast świata. W dalekiej Astanie, będącej stolicą Kazachstanu od lat niemal dwudziestu, wybrałam się do teatru. I od razu trafiłam na spektakl niezwykły: wyreżyserowany przez znakomitego litewskiego reżysera Jonasa Vaitkusa. I zobaczyłam spektakl-wyzwanie. Dzieło, w którym reżyser do minimum ograniczył aktorom środki wyrazu, a przez to spotęgował wymowę dramatu Anny Jabłońskiej – dzieła nieznanego polskim widzom zupełnie.

Czytaj więcej...

Krakowskie życie literackie (i nie tylko) okiem tarnowianki

Z CYKLU – ZA STOLIKIEM 

 „Prawdziwie wielcy ludzie wywołują w nas poczucie, że sami możemy się stać wielcy.”
Autor: Mark Twain

Obserwacja „zza stolika” ma swój nieodparty urok - dywaguje znana tarnowska poetka i nasza stała wspólpracowniczka Justyna Babiarz.  Daje przecież szansę na ocenę utworów, osobowości, stylów, a czasem nawet… charyzmy jakiegoś artysty. Dzięki niej mogę śmiało stwierdzić, że jedną z najbardziej charakterystycznych i ujmujących osobowości świata poetyckiego Krakowa jest obecnie Aneta Kielan-Pietrzyk, którą miałam zaszczyt poznać na warsztatach nieformalnej grupy poetyckiej o nazwie – Grupa Każdy. Wpływ jej artystycznego indywidualizmu sięga jednak znacznie szerzej niż ramy bodajże najbardziej artystycznego miasta Polski. Wiersze tej młodej, urodzonej w 1981 roku w Proszowicach koło Krakowa, poetki tłumaczone były do tej pory na inne języki słowiańskie, jak – czeski oraz słowacki, a ponadto na język litewski. Poza tym publikowano je dotąd w wielu pismach, m. in. w – „Znad Wilii” oraz antologiach takich jak – „Słony smak piękna – Zaduszki Poetów” (2003), „Każdy Rodzi się Poetą – Na Jubileusz” (2005), „I Bronowicki Karnawał Literacki” (2006), „Sfera 2 – Almanach Koła Młodych przy SPP” (2006), a także – „Ewokacja” – almanach opublikowany z okazji dwudziestej rocznicy istnienia Grupy Każdy.

Czytaj więcej...

Naprawdę Ona - Czwarta pocztówka z Fatimy

Zdarzyło mi się to już kilka razy w życiu - pisze na łamach Polonia Christiana Tomasz A. Żak., znany pisarz i reżyser, twórca TNT, w którym trawają próby nowego spektaklu pt. Koniec świata - inspirowanego objawieniami fatimskimi. W różnych miejscach – gdzie, to nie ma większego znaczenia. Zdarzyło mi się więc oglądnąć za siebie z przeświadczeniem, że nie jestem sam, choć właśnie byłem sam. Nie czułem strachu, raczej przemożną ciekawość tego, co mogę zobaczyć. I byłem pewien, że jeżeli w ogóle będzie mi to dane – to zobaczę coś świętego. I kiedy tego roku, późnym kwietniowym wieczorem poszedłem na fatimskie wzgórze Cabeço, właśnie o tym myślałem, o tym, co widzieli Hiacynta, Franciszek i Łucja.

Czytaj więcej...

Maryjny „Cud nad Wisłą”

15 sierpnia to absolutnie wyjątkowa data. Poza Polakami takiej daty w kalendarzu nie ma nikt! To jednocześnie święto kościelne, maryjne, państwowe i wojskowe. W święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czyli w polskiej tradycji w dzień Matki Bożej Zielnej - Wojsko Polskie ruszyło do kontruderzenia na Armię Czerwoną, już wtedy najliczniejszą, najpotężniejszą i najbardziej nieludzką machinę wojenną w dziejach świata. Jej dywizje pewne były już pokonania Polaków i zdobycia Warszawy. Dalej według planów strategicznych rządu Rosji sowieckiej milionowa nawała Armii Czerwonej miała zdobyć Berlin, Paryż, Rzym, a nawet Londyn!  Bitwa Warszawska 1920 roku ocaliła nie tylko odzyskaną niedawno polską niepodległość, ale ocaliła Europę. Obok bitwy o Midway (1942) oraz bitwy pod Stalingradem (1942/1943) jest jedną z trzech najważniejszych bitew XX wieku oraz jedną z najbardziej decydujących w całej historii ludzkości. Cud nad Wisłą 1920 roku połączył również Warszawę i Tarnów.

Czytaj więcej...