Pegazem po Tarnowie - 609
Magistrackie dekoracje
czyli choinka na Wielkanoc
Mieszkańcy, którzy przechodzą w okolicach skwerku przy ulicy Mickiewicza zastanawiają się dlaczego dekoracja związana z poprzednimi świętami wciąż jeszcze tam jest. – Mamy Wielki Post, a lada chwila Wielkanoc – mówią. – Ogólnie wygląda ładnie, ale te bombki już powinni ściągnąć. Z drugiej strony, jakby tego nie było, to byłoby trochę pusto. – Jest okres Wielkanocy, to bardziej jajeczka powinny tam być. – Dla mnie to może nawet w lecie być. – Może to przez tę falę mrozu chcą to zostawić, żeby był świąteczny klimat. – Pięknie to wygląda – fakt, trochę nie na czasie, ale robi wrażenie – komentują mieszkańcy. Urzędnicy przekonują, że świecąca ozdoba to nie dekoracja świąteczna, a drzewko tarninowe. Granatowe bombki według Mari Zawady-Bilik z Wydziału Komunikacji Społecznej magistratu mają symbolizować owoce Tarniny, czyli znak rozpoznawczy miasta. – Iluminujące tarninowe drzewko jest już naszą tradycją. To już trzeci sezon, kiedy w fontannie to drzewko stoi – nie jest to absolutnie żadne przeoczenie – drzewko stoi bo ma stać. Jest to takie miejsce, gdzie przejeżdża dużo samochodów, to taka wizytówka. Niech ten szary czas oczekiwania na wiosnę będzie rozświetlony naszym tarninowym drzewkiem – tłumaczy Maria Zawada-Bilik. Ps. Urzędnicy twierdzą, że świecące drzewko zostanie ściągnięte wraz z uruchomieniem fontanny.
Za www.rdn.pl
O tym i owym 229
Dekalog Polaka
"...Jam jest Polska, Ojczyzna twoja, ziemia Ojców, z ktorej wzrosłeś.
Wszystko, czymś jest,
po Bogu mnie zawdzięczasz.
1. Nie będziesz miał ukochania
ziemskiego nade mnie.
2. Nie będziesz wzywał imienia Polski
dla własnej chwały,
kariery albo nagrody.
3. Pamiętaj, abyś Polsce oddał bez wahania
majątek, szczęście osobiste i życie.
4. Czcij Polskę, Ojczyznę twoją,
jak matkę rodzoną.
5. Z wrogami Polski walcz wytrwale
do ostatniego tchu, do ostatniej kropli
krwi w żyłach twoich.
6. Walcz z własnym wygodnictwem i tchórzostwem.
Pamiętaj, że tchórz nie może być Polakiem.
7. Bądź bez litości dla zdrajców
imienia polskiego.
8. Zawsze i wszędzie śmiało stwierdzaj,
że jesteś Polakiem.
9. Nie dopuść, by wątpiono w Polskę.
10. Nie pozwól, by ubliżano Polsce,
poniżając Jej wielkość i Jej zasługi,
Jej dorobek i Majestat.
Będziesz miłował Polskę
pierwszą po Bogu miłością.
Bedziesz Ją miłował więcej
niż siebie samego".
Zofia Kossak-Szczucka
Pitavale - 113
wg. Jerzego Reutera
Miłość w teatrze
To nie tylko sceniczne dramaty, pisane przez wielkich dramaturgów, to także zwykła proza życia, schowana gdzieś głęboko za tajemniczymi kulisami, w garderobach, pracowniach i emocjach, jakże ważnych dla każdego artysty. To raczej zrozumiałe, że życie na scenie musi przenosić się gdzieś głębiej i odciskać swoje piętno na dniu codziennym uczestników tego niecodziennego dell`arte. Pan elektryk z tarnowskiego teatru był młodym i bardzo przystojnym mężczyzną, a mało tego, był nad wyraz ambitny i rządny wejścia na scenę w jakiejś wyrazistej pozie, by zaimponować wszystkim. Jednak pozostałoby to w sferze nocnych marzeń, gdyby do naszego teatru nie została zatrudniona młoda, tuż po studiach, piękna aktorka. A byla tak powabna, że skupiała na sobie gorący wzrok wszystkich mężczyzn i zadrosne spojrzenia kobiet. Elektryk – tak go nazwiemy, by nie urągać jego pamięci – zakochał się od pierwszego wejrzenia, co było zawsze widoczne na oświetlanej przez niego scenie i rozpoczął powolne eksponowanie przed wybranką swoich wdzięków.
List do redakcji
Strzał w kolano
My, Polacy i katolicy, daliśmy się zepchnąć do narożnika, a tryumfy święci kultura lewacka, oparta często na bluźnierstwie, profanacji, agresji wobec Boga i społeczeństwa, które się do niego przyznaje. To już nie jest - użyję cytatu - "odważne stawianie bolesnych pytań", tylko jawna, prostacka agresja wobec chrześcijan, a my nie umiemy się temu przeciwstawić. Ale jak mamy to robić, skoro w tę kulturę antychrześcijańską pompuje się wielkie pieniądze, że wspomnę tylko "słynną" Klątwę w Teatrze Powszechnym w Warszawie, a ta, która odnosi się z szacunkiem do Boga, jest uprawiana przez jakichś niedobitków, uparciuchów, stracenców (najlepszym przykładem jest tarnowski TEATR NIE TERAZ) , którzy robią to za darmo albo za półdarmo. Jak mamy konkurować? Trzeba pokory i determinacji, żeby wierzyć, że taka praca ma sens. W dodatku Kościół, który powinien być promotorem takiej kutury, na poziomie instytucjonalnym najczęściej zainteresowany jest bardzo tradycjonalnymi formami sztuki kościelnej. Główne wspiera festiwale chóralne, organowe, zespoły pieśni i tańca, a czasem nawet orkiestry strażackie... Promując głównie taką ludową kulturę przyznaje się do tego, że Ewangelia nie do końca może być inspiracją dla współczesnych artystów. To jest strzał w kolano! Poza tym, w wielu miejscach pokutuje myślenie, że kultura chrześcijańska powinna być za" Bóg zapłać". Ale jeżeli coś ma być naprawdę dobre, to nie może być robione "po godzinach". To musi być zrobione w pracy! A tę trzeba godziwie opłacić, bowiem twórca powinien poświęcić na komponowanie, malowanie, śpiewanie, czy robienie teatru - cały swój czas, wszystkie zdolności, warsztat. Sztuka chrześcijańska to wielki oręż ewangelizacyjny. Szkoda, że wciąż tli się jeno w katakumbach... A w kościołach króluje jarmarczna tandeta i bezguście, co widać choćby w wielkanocnych dekoracjach, pasjach i innych celebracjach.
Korzystałem z wywiadu Kuby Kornackiego - aktora, reżysera i lidera zespołu KANAAN dla Gościa Niedzielnego Nr 12 z 25.03.2018.
Źródło - gość.pl
155 lat temu wybuchło Powstanie Styczniowe
Powstanie Styczniowe, największy w XIX wieku polski zryw narodowy, rozpoczęło się 21 stycznia 1863 roku ogłoszeniem się przez Centralny Komitet Narodowy Tymczasowym Rządem Narodowym. Pochłonęło ono kilkadziesiąt tysięcy ofiar i w ogromnym stopniu wpłynęło na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń. Jak oceniają historycy, podczas powstania stoczono ponad 1200 bitew, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. (...) Pod koniec 1863 r. łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tys. żołnierzy, 170 tys. w Królestwie Polskim, na Litwie 145 tys., a na Ukrainie - 90 tys. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tys. partyzantów. Z tego sześć tysięcy powstańców zaatakowało rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. Powstanie rozszerzyło się poza terytorium Królestwa na obszar Litwy i Ukrainy. Stąd na pieczęci Rządu Tymczasowego umieszczone zostały: Orzeł w koronie, św. Michał Archanioł (patron Rusi) oraz Pogoń(symbol Litwy). W powstańczym zrywie wzięło także udział ponad 600 ochotników z Tarnowa, który liczył wówczas 16 tyś. mieszkańców. Tutaj działał słynny Komitet Niewiast Polskich i Ława Obwodowa dowództwa konspiracyjnego. O Tarnowie głośno było również z racji bulwersującego romansu gen. M. Langiewicza z A. Pustowójtówną, która w męskim przebraniu dostała się do jego oddziału. To kolejne, pomimo początkowych zwycięstw, przegrane powstanie. To kolejna zapomniana (celowo przemilczana?), również w Tarnowie, rocznica… . O Powstaniu przypomina jeno usypany w 1891 r. kopiec powstańczy z mosiężnymi imionami poległych bohaterów w V kwaterze Starego Cmentarza. Gloria victis!
"Połączenie odebrane"
Taki tytuł nosi najnowsza książka niezwykłego księdza, na spotkanie z którym przychodzą tłumy. Nie inaczej było i w czwartkowy wieczór 18 stycznia w Sali Lustrzanej w Tarnowie, gdy zjawił się tam sędziwy Adam Boniecki. Wybitny intelektualista i charyzmatyczny kapłan. Dla jednych autorytet i moralny idol, dla drugich synonim relatywizmu moralnego modernista w sutannie. Co zrobić z wykluczonymi? Czym jest kościelny feminizm? Czy spowiedź może być terapią? Dlaczego tak wielu katolików ma kłopot z Papieżem Franciszkiem? To tylko niektóre tematy poruszane w książce ks. Adama Bonieckiego „Połączenie odebrane”. Publikacja jest wyborem najistotniejszych, ponadczasowych tekstów ks. Bonieckiego ostatnich lat publikowanych na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Spotkanie prowadzone przez red. Marcina Pulita zainicjowało działalność tarnowskiego Klubu Tygodnika Powszechnego, gromadzącego wcale nie malejące grono czytelników „Tygodnika Powszechnego”, którzy w linii tego niegdyś czołowego pisma katolickich intelektualistów, a obecnie raczej już tylko społeczno-kulturalnego nadal znajdują inspirację do przemyśleń dotyczących m.in. swojej, wolnej od bieżącej polityki, obecności w kościele katolickim. Dla nich, i większości obecnych w Sali Lustrzanej, Kościół Rydzyka, Michalika, Głódzia, Meringa jest wrogiem śmiertelnym. W odróżnieniu od jego wyznawców, o których mówi się, że jest idealnym Kościołem dla ludzi, którzy utracili wiarę. To dla nich ksiądz Boniecki jest wrogiem śmiertelnym, utożsamiając się z modną ostatnio tezą, że kościoły pustoszeją nie dlatego, bo ludzie przestają wierzyć w Boga, ale dlatego, że przestają wierzyć kościołowi, głównie temu hierarchicznemu.
Wyzwolenie - Zniewolenie
73 lat temu, w mroźny styczniowy poranek, 18 stycznia 1945 r. we środę, na ulicach Tarnowa pojawił się pierwszy patrol radziecki z 304 dywizji piechoty, 108 Korpusu Armii Czerwonej. Tarnów doczekał się wyzwolenia spod krwawej, hitlerowskiej okupacji. Co wcale nie oznaczało, że przyszła wtedy wolność… . Tarnów wchodził w nowy okres swojej historii, związanej z czasami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jednak, w powszechnej opinii, prawdziwe wyzwolenie miasta nastąpiło dopiero 44 lata później, podczas przewrotu ustrojowego 1989 roku. Do tego czasu mieliśmy żyć pod nową okupacją.
Stulecie tarnowskiej rezolucji niepodległościowej
„Niepodległe, suwerenne państwo polskie wyjdzie z zapasów wojny światowej”
17 stycznia 1918 roku Rada Miejska Tarnowa jako „reprezentacya jednego z większych miast polskich” jednomyślnie podjęła pionierską rezolucję, w której domagała się m.in. powstania niepodległego państwa polskiego w granicach przedrozbiorowych, powiększonych o Śląsk Cieszyński. To kolejny dowód na to, że tarnowianie przed stu laty znaleźli się w ścisłej niepodległościowej awangardzie. Starania te doprowadziły - w nocy z 30 na 31 X 1918 r. - do zrzucenia zaborczego jarzma przez Tarnów, jako pierwszego miasta na ziemiach polskich.
Zapomniana mozaika
Ostatnio głośno się zrobiło wokół tarnowskiego teatru, i to nie z powodów artystycznych a raczej architektonicznych. Dokładnie chodzi o oryginalną mozaikę ceramiczną zdobiącą ongiś fronton budynku teatru, ten z poprzedniej, przed remontowej epoki, kiedy to sceną przy ulicy Mickiewicza zawiadywał (1972 – 1988) charyzmatyczny dyrektor Ryszard Smożewski. To on, tuż po swoim przyjściu do Tarnowa w roku 1972 zainicjował pierwszy kapitalny remont całego teatru, łącznie z elewacją, którą ozdobiły dwie monumentalne mozaiki - zaprojektowane i wykonane w słynnej wówczas w kraju i zagranicą spółdzielni ceramicznej "Kamionka" w Łysej Górze k/Brzeska. To było ponad 40 lat temu. Zmieniali się dyrektorzy teatru i prezesi "Kamionki", aż w końcu ta ostatnia upadła, a teatr przechodził kolejne remonty. Przed ostatnią przebudową, unikalną mozaikę zdemontowano i złożono w magazynie Pałacu Młodzieży. A ponieważ tam też jej nie chcą więc powstał problem, co z tym niewątpliwym, nawet jeśli niekompletnym (na szczęście są zdjęcia), dziełem sztuki zrobić. Ostatnio na antenie Radia Kraków z ciekawym pomysłem wystąpiła dyrektor BWA Ewa Łączyńska-Widz aliści w miejskiej kasie brak środków na jego realizację. Wobec tego może by zorganizować publiczną kwestę, co sądząc po rekordowej zbiórce tarnowskich fanów WOŚP mogłoby się udać. A gdyby tak pomyśleć o jej ponownym wyeksponowaniu w odbudowywanym właśnie Amfiteatrze przy ul. Kopernika?
Krajobrazy spod powiek
Jakie krajobrazy spod powiek przeniosła na płótna malarka? Wiele z nich można odnaleźć we własnym świecie "spod powiek”. Aby się o tym przekonać warto zajrzeć do prestiżowej Galerii Sztuki "Hortar" w Tarnowie przy ul. Legionów, gdzie we czwartek 11 stycznia otwarto wystawę prac Marii Bereźnickiej-Przyłęckiej. To pierwsza ekspozycja w tym roku w tej jedynej stałej, prywatnej galerii w Tarnowie, z powodzeniem od lat prowadzonej przez znaną rodzinę mecenasów kultury i przedsiębiorców państwa Kopczyńskich. Jest to pierwsza wystawa tej artystki w Tarnowie, a także pierwsza ekspozycja jej prac w kraju, które wcześniej wystawiane były we Francji. W Tarnowie towarzyszyli jej członkowie rodziny Bereźnickich, o czym wspomniała nie kryjąc wzruszenia. Otwierając ten wyjątkowy wernisaż, gospodyni "Hortaru" Teresa Kopczyńska, niegdyś ceniona pedagog i polonistka, złożyła licznym gościom i przyjaciołom obecnym na wernisażu życzenia noworoczne, przypominając, że najważniejsze jest dobro, jakim możemy dzielić się z bliźnimi i empatia dla otaczającego nas świata. Nawiązała także do niedawno obchodzonego jubileuszu 15 lecia galerii, miejsca absolutnie wyjątkowego na kulturalnej mapie miasta.
To było 10 stycznia, tylko którego roku...
Wchodząc głównym wejściem na Stary Cmentarz, po lewej stronie, między bramą a kaplicą Radzikowskich, wśród rozrzuconych tu w nieregularnym układzie grobowców znaleźć można niepozorny nagrobek w formie pionowego, płaskiego postumentu osadzonego na poziomej płycie. Pomimo niezbyt efektownej formy i stosunkowo skromnych rozmiarów, jest to jeden z najciekawszych, a przy tym najstarszy z rozpoznanych pomników nagrobnych na całym cmentarzu. Z łacińskiej inskrypcji znajdującej się na tylnej ścianie obelisku dowiedzieć się możemy, że jest to nagrobek Anny Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej zmarłej w 1792 roku. Tylko czy aby na pewno? Kilkanaście lat temu w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie odnaleziony został dokument, z którego wynika, że Anna Maria zmarła 10 stycznia 1795 roku i pochowana jest na tarnowskim cmentarzu wewnętrznym, czyli na którymś z cmentarzy przykościelnych, a dopiero po powstaniu cmentarza na Zabłociu przeniesiono jej szczątki. Wobec tych okoliczności i różnych przypuszczeń, miejsce pochowania księżnej Anny Marii Radziwiłłowej nadal pozostaje nieodkrytą do końca tajemnicą...
Bóg jest dla wszystkich
To hasło tegorocznego 10 Orszaku Trzech Króli, jaki odbył się w sobotę 6 stycznia, w kościele katolickim obchodzonym jako święto Objawienia Pańskiego, w tradycji znane jako Trzech Króli. Inna nazwa tego dnia to Epifania. Na Wschodzie była ona znana już w III wieku. Sto lat później pojawiła się także na Zachodzie, gdzie przeobraziła się właśnie w święto Trzech Króli. W liturgii uroczystość ta wiąże się nierozerwalnie z Bożym Narodzeniem. Związany z nimi Orszak Trzech Króli, to największe jasełka na świecie. W Polsce przeszedł ulicami 644 miejscowości oraz w 16 krajach poza jej granicami, m.in. Rwandzie, Kongo, Stanach Zjednoczonych, Austrii, Niemczech, Ukrainie, Wielkiej Brytanii i Włoszech. Orszak to oddolna inicjatywa, która łączy i spaja lokalne społeczności. To niezwykłe wydarzenie tworzą rodziny, szkoły, nauczyciele, sąsiedzi, lokalne władze, księża i ludzie dobrej woli – różnych poglądów i wyznań - którzy poświęcają swoje zdolności, umiejętności, czas i środki. A wszystko zaczęło się od jasełek w warszawskiej szkole "Żagle" w 2005 prowadzonej przez Stowarzyszenie „Sternik”, w 2008 roku przeniesiono je na deski warszawskiego teatru Buffo. Dziś trudno uwierzyć, że impreza zakrojona na tak szeroką skalę – angażująca dziesiątki tysięcy osób idących w wielobarwnych orszakach w wielu miejscowościach w Polsce i zagranicą – narodziła się z małego, szkolnego przedstawienia. Motywem przewodnim Orszaku Trzech Króli w 2018 było hasło "Bóg jest dla wszystkich", przypominające że Bóg przyszedł, aby odkupić każdego człowieka i czeka na wszystkich. Orszak był też jedną z największych imprez w roku świętowania 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Także w Tarnowie już po raz dziewiąty ulicami Tarnowa przeszedł Orszak Trzech Króli.Trwający blisko dwie godziny, wyjątkowo liczny, kolorowy i rozśpiewany, stał się wymownym świadectwem i znakiem obecności młodego - rodzinnego w dużej mierze, kościoła katolickiego w przestrzeni publicznej. Także tej tarnowskiej...
Wielki Nieobecny
czyli zapomniane urodziny
Dokładnie 112 lat temu – 3 stycznia 1906 roku w Tarnowie urodził się i ukończył Męskie Gimnazjum Roman Brandstaetter (zmarł 27 września 1987r. w Poznaniu), jeden z największych judeochrześcijańskich pisarzy polskich, poeta i dramaturg, tłumacz i wybitny znawca Pisma św. . Autor, m.in. czterotomowego dzieła „Jezus z Nazaretu” i słynnego „Psałterza”, a także m.in. dramatu pt. „Upadek kamiennego domu”, który w 2006 r. z okazji 100. rocznicy urodzin pisarza wystawił tarnowski teatr (premiera 17.06.) w reżyserii innego wielkiego mistrza rodem z Tarnowa, prof. K. Brauna, ze znakomitą kreacją Teresy Budzisz-Krzyżanowskiej w roli matki. To drugi powrót znakomitego pisarza na deski tarnowskiej sceny. Wcześniej, było to w 1957 r., gdy w tarnowskim teatrze prezentowano jego sztukę "Milczenie", której premierę zaszczycił osobiście. Zaś w 2013 r. zespół tarnowskiego Teatru Nie Teraz dał w dąbrowskiej Synagodze premierę „Dnia Gniewu” tego autora, w reż. T. A. Żaka. Poza tym w Tarnowie jest jedyna w Polsce szkoła nosząca imię wielkiego pisarza – Gimnazjum Nr 11 przy ul. Szujskiego, a na Paskówce jedna z ulic nosi jego imię. No i na rogu ulic Wałowej i Rybnej stoi nieco „menelski” pomnik R. Brandstaettera dłuta tarnowskiego rzeźbiarza J. Kucaby. A niedaleko Tarnowa, w słynnym ośrodku duszpasterskim poznańskich dominikanów na Jamnej, stworzonym przez o. J. Górę, jest izba pamięci pisarza, który regularnie bywał w poznańskim klasztorze i którego przyjaźnią cieszył się charyzmatyczny twórca Lednicy.
Archiwum
| |||||
| |||||
|
Malowanie słowem
Tryptyk Katyński część I
1940 – 2010 Katyń
to
dla Polaków
ziemia
święta i przeklęta
wojenna
dwie daty
dwie listy
ale
od
teraz
pamięć jedna
wtedy
bezimienny guzik
z orzełkiem
teraz
obrączka
z imieniem
prezydenta
wtedy
strzały w tył głowy
i milczący las
wokół
teraz
salwy honorowe
Zygmunt i Wawel
i pokój
także my
jakby
nie ci
sami
oby
Zapowiedzi
Nie umiem być srebrnym aniołem ni gorejącym krzakiem.
Tyle Zmartwychwstań już przeszło, a serce mam byle jakie.
Tyle procesji z dzwonami, tyle już Alleluja,
A moja świętość dziurawa na ćwiartce włoska się buja....
/ks. Jan Twardowski/
Kampania społeczna 2017/2018
Koniec świata - 2017
Powrót Norwida - 2016
Uteatralizowana Medytacja o Pasji - Niedziela Palmowa - 20.03.2016.
Klasztor O.Redemptorystów w Tuchowie
Lekcja - 2016
Kreon - 2014
Dzięń Gniewu - 2013
Wyklęci - 2012
Ballada o Wołyniu - 2011
Inensywność szkła poza percepcją - 2010
Szanowni Widzowie Teatru Nie Teraz!
"Sprawa Chrystusa"
