‘Patris corde”- Ojcowskim sercem

Czy biskup dzisiaj to tragiczny bohater romantyczny...

To hasło posługi nowego, 14. w historii diecezji tarnowskiej, biskupa pomocniczego ks. Artura Ważnego. Mianowany 12 grudnia br. przez papieża Franciszka, sakrę biskupią przyjął w sobotę 30 stycznia w kościele w Mościcach, gdzie przez wiele lat posługiwał jako wikariusz a  później proboszcz. 55 letni biskup nominat to jeden z najbardziej cenionych i lubianych kapłanów w diecezji tarnowskiej, szczególnie wśród młodych, a także tych odrzuconych i wykluczonych, ludzi po przejściach i z przeszłością. Uroczystej  liturgii przewodniczył abp Marek Jędraszewski, metropolita krakowski, a głównym konsekratorem był biskup tarnowski Andrzej Jeż. Współkonsekratorami byli nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio i abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski. Uczestniczyło w niej 16 arcybiskupów i biskupów oraz wielu księży i osób konsekrowanych. Byli obecni rodzice nowego biskupa i rodzeństwo wraz z rodzinami, a także liczni przedstawiciele władz, uczelni i instytucji oraz wierni. Niestety, uroczystość próbowali zakłócić lewicowi bojówkarze spod znaku LGBT, których skutecznie zablokowała policja i kościelne służby porządkowe. Szkoda, że o Tarnowie znów zrobiło się głośno w takich właśnie okolicznościach. Mościckie uroczystości transmitowała bowiem m.in. telewizja Trwam, Synaj.tv, radio RDN oraz relacjonowali liczni dziennikarze z mediów lokalnych i ogólnopolskich.    

Czytaj więcej...

Kalendarz

27 stycznia to uchwalony przez ONZ Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.  Jest to też rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, do którego pierwszy transport więźniów wyruszył z Tarnowa. Ze względu na polityczno-sanitarną pandemię obchody ograniczyły się jeno do złożenia kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym tamten haniebny transport. KL Auschwitz to zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, działający w latach 1940-1945, nazywany też „fabryką śmierci”. Jako jedyny niemiecki obóz koncentracyjny został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. 76. rocznica wyzwolenia w styczniu 1945 r. Auschwitz-Birkenau. przez 100. Lwowską Dywizję Piechoty, którą dowodził generał major Fiodor Krasawin.To doskonała okazja do przypomnienia postaci Danuty Czech, związanej zarówno z Tarnowem, jak i z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Dziełem jej życia była licząca blisko 1000 stron praca „Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz”, stanowiąca podstawowe kompendium wiedzy o Auschwitz.

Czytaj więcej...

Ryszard Kotys nie żyje...

- Praca pozwala mi zapomnieć o... starości. Jest najlepszym lekarstwem na wszystko! - mówił.

W zawodzie pracował od 65 lat, zagrał w ponad 40 serialach i 150 filmach fabularnych. Na swoim koncie ma role m.in. u Andrzeja Wajdy, Wojciecha Jerzego Hasa, Kazimierza Kutza i Agnieszki Holland. Zagrał także w dwóch częściach "Vabanku" oraz "Kingsajz" Juliusza Machulskiego. Był wziętym aktorem teatralnym, a także reżyserem i scenarzystą. Uważany był za prawdziwego mistrza drugiego planu. Serialowym widzom był najbardziej znany z roli Mariana Paździocha w "Świecie według Kiepskich", w którym grał od 1999 r. Najstarszy aktor najdłuższego sitcomu świata zmarł dzisiaj 28 stycznia po ciężkiej chorobie, w wieku 88 lat.. Pan Ryszard był także etatowym aktorem Solskiego w Tarnowie w sezonach 1973 - 1975 za czasów wielkiego dyrektora naszego teatru Ryszarda Smożewskiego. Tak się złożyło, że miałem zaszczyt pracować, a nawet statystować u boku pana Kotysa, m.in. w spektaklu "Złoty chłopiec", „Czekając na Godota”,  „Damy i Huzary”, „Pokój na godziny”. Z powodu zaawansowanego wieku i choroby wycofał się jednak jakiś czas temu  z występów w teatrze i filmie. Ryszard Kotys rzadko udzielał wywiadów, a może też niewielu o wywiad  zabiegało. Po obejrzeniu "Erratum" Marka Lechkiego, bardzo zapragnąłem osobiście poznać  aktora - pisze na FB  tarnowianin Łukasz Maciejewski, znany i ceniony krytyk filmowy, wykładowca akademicki i pisarz. To było wzruszające spotkanie. I dobra rozmowa. Tak wiele opowiedział wtedy o sobie, o kolegach z roku - Cybulskim, Kobieli, Jędrusik, pierwszym powojennym pokoleniu aktorskim.

Czytaj więcej...

Franciszek Eliasiewicz

Zupełnie niedawno, bo w poniedziałek 22 stycznia, minęła 158 rocznica Powstania Styczniowego, warto więc niejako w formie suplementu przypomnieć jednego z cichych jego bohaterów.  Tym bardziej, że  na próżno chodząc alejami Starego Cmentarza w Tarnowie poszukiwać grobu tego znamienitego, mającego trwałe miejsce w historii miasta obywatela.. Tym zagubionym  bohaterem  jest Franciszek Eliaszewicz, pierwszy w Tarnowie fabrykant, powstaniec listopadowy i styczniowy, człowiek-legenda tarnowskiego przemysłu i jednocześnie jeden z głównych organizatorów ruchu patriotycznego w czasie Powstania Styczniowego.

Czytaj więcej...

"Wielkie sanatorium"

Tak nazywali w swoich pamiętnikach podtarnowską wieś Mościce inżynierowie z Chorzowa, którzy przyjechali do Tarnowa budować wielką fabrykę chemiczną. Przed tygodniem, w poniedziałek  18 stycznia minęło dokładnie 91 lat od otwarcia Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach. Inicjatywa późniejszego prezydenta Polski Ignacego Mościckiego, jedna ze sztandarowych inwestycji II RP, była zalążkiem dzisiejszego europejskiego giganta chemicznego - Grupy Azoty.  Ambicją Mościckiego było wybudowanie od podstaw nowej fabryki chemicznej, nastawionej na produkcję nawozów sztucznych, z których coraz powszechniej korzystało polskie rolnictwo. Ostateczna decyzja o budowie fabryki w Tarnowie zapadła w 12 marca 1927 roku. Za lokalizacją przemawiało bliskość złóż gazu ziemnego i soli kamiennej, możliwość spławu towaru Dunajcem, a także bliskość miasta, które było wyposażone w prąd i gaz. Od księcia Romana Sanguszki zakupiono 670 hektarów terenu, za które zapłacono 200 tys. dolarów. Wprawdzie człowiekiem, który zainicjował budowę fabryki chemicznej pod Tarnowem był Ignacy Mościcki, aliści wybudował ją jego zięć Tadeusz Zwisłocki. Po raz pierwszy idea budowy nowej fabryki związków azotowych została wygłoszona przez prof. Mościckiego w dniu 12 września 1922 r. na publicznym odczycie w sali Banku Krajowego we Lwowie. Nie mniej ważną postacią dla historii popularnych Azotów był minister Eugeniusz Kwiatkowski, którego pomnik 10 października 2012 roku odsłonił przed budynkiem dyrekcji kombinatu prezydent RP Bronisław Komorowski.

Czytaj więcej...

Kolejna zapominana data...

czyli kolejny, tym razem historyczny, lockdown.

Właśnie mija 158 rocznica Powstania Styczniowego, nad którym z nie do końca jasnych powodów od jakiegoś czasu zapadło dziwne milczenie. Także w naszym galicyjskim miasteczku, które zapisało piękną kartę w jego historii. Powstanie Styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku ogłoszeniem się przez Centralny Komitet Narodowy Tymczasowym Rządem Narodowym. Sześć tysięcy powstańców zaatakowało rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. Stoczono ponad 1200 bitew. Powstanie rozszerzyło się poza terytorium Królestwa na obszar Litwy i Ukrainy. Stąd na pieczęci Rządu Tymczasowego umieszczone zostały: Orzeł w koronie, św. Michał Archanioł (patron Rusi) oraz Pogoń(symbol Litwy). W powstańczym zrywie wzięło także udział ponad 600 ochotników z Tarnowa i okolic. To kolejne, pomimo początkowych zwycięstw, przegrane powstanie. To kolejna przez lata zapomniana (celowo przemilczana?), również w Tarnowie, rocznica… . I dobrze, że pomimo wszech obecnej polityczno-sanitarnej pandemii, chociaż prezydent miasta wraz z kilkoma urzędnikami pojawił się w południe na Starym Cmentarzu pod powstańczym Kurhanem.

Czytaj więcej...

Dziadek to nie starzec

ale mężczyzna na kolejnym etapie męskości.

Współczesne utyskiwanie z powodu zanikającej męskości jest jak najbardziej uzasadnione, okolicznościowo dywaguje Tomasz A. Żak - reżyser i publicysta, twórca i dyrektor Teatru Nie Teraz, a od niedawna także dziadek. Tej okropnej dla cywilizacji tendencji nie można jednak opisywać jedynie w kontekście relacji uczuciowych czy nawet seksualnych pomiędzy ludźmi, szczególnie młodymi. Tak naprawdę rzecz dotyczy tego, jak może już za chwilę wyglądać nasza Ojczyzna i jak już dzisiaj wygląda nasze państwo. Aliści na początku każdy mężczyzna jest dzieckiem... 

Czytaj więcej...

"Gorączkujący" Dagarama

Na fasadzie budynku głównegoo Muzeum Okręgowego w Tarnowie przy Rynku 20-2, pojawił się nietypowy pomnik, przy którym można się…  ogrzać. To wytłoczona w mosiądzu płyta poświęcona pamięci tarnowskiego architekta-wizjonera, Jana Głuszaka “Dagaramy”.  Wygląda niepozornie, jednak gdy jej dotkniemy, okazuje się, że wydziela przyjemne ciepło. Płyta dzięki zainstalowanej wewnątrz grzałce utrzymuje stałą temperaturę 37.5 stopnia, czyli odwzorowuje stan podgorączkowy, co ma nawiązywać do rozgorączkowanej wyobraźni cierpiącego na schizofrenię genialnego tarnowskiego wizjonera. Autorem koncepcji tej oryginalnej tablicy upamiętniającej „Dagaramę” jest krakowski malarz i grafik Rafał Bujnowski. Płyta została zrealizowana już dziesięć lat temu przez Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie w ramach projektu „Tarnów. 1000 lat nowoczesności”.  Dotąd jednak była niedostępna z powodu remontu muzealnych kamienic, teraz po ich zakończeniu znów cieszy ciepłem. Co szczególne ważne podczas obecnych styczniowych mrozów. Warto przy tej okazji przypomnieć niezwykłą postać tego twórcy, wpisującego się w tajemniczy krąg tarnowskich artystów "przeklętych",    

Czytaj więcej...