O TARNOWSKIEJ IKEBANIE

IKEBANA nie wchodziła w plany repertuarowe Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie - sprawozdaje Katarzyna Cetera.  Nie pasuje do tendencji, które na naszej scenie są od kilku lat konsekwentnie realizowane. Nie pasuje po pierwsze dlatego, że jest to spektakl dobry, nawet bardzo dobry. Boję się jeszcze powiedzieć, że wybitny, choć wiele na to wskazuje. Powiedzieć o monodramie granym na małej scenie, że jest wybitny to umieścić go na tej samej półce co DZIADY Swinarskiego czy BALLADYNĘ Hanuszkiewicza – a przecież IKEBANA to spektakl inny. Scenariusz jest „nasz”, tarnowski - to też ewenement. Historia, o której opowiada bohaterka jest autentyczna, działa się u nas, na ulicach, w zwykłym mieszkaniu na tarnowskim blokowisku – i nie tak dawno przecież. Trzeci czynnik świadczący o klasie tego wydarzenia to muzyka wykorzystana w spektaklu – utwory zespołu Hey. Zdarzało się, że dla naszego teatru komponowali znani artyści, na przykład Stanisław Radwan. Tym razem twórcy posłużyli się muzycznym gotowcem – ale za to bardzo znanym. I był to strzał w dziesiątkę.

Czytaj więcej...

Wiatrak

T.A.Żak - Pierwsza pocztówka z Fatimy

Jest w nas taka pokusa, aby powiedzieć, że 100 lat temu wszystko wyglądało inaczej - pisze znany tarnowski twórca Tomasz A. Żak, wszystko było inne. Jeżeli takie założenie uznamy za słuszne, to wówczas łatwo się zdystansować do ludzi sprzed wieku. Od tego na przykład, co jedli, jak się ubierali, ale również od tego, jak się modlili. Ale to nieprawda, że kiedyś świat był inny – to my tylko zmieniamy dekoracje, aby przypadkiem nie musieć pamiętać, gdzie nasze miejsce w kosmosie, w Bożym planie. Mawia się: „Człowiek się mija, góry zostają”. Teraz, kiedy myślę o Fatimie, to zaczynam od gór.

Czytaj więcej...

Zapomniana, odnaleziona i ocalona

Taka jest idea Międzynarodowych Festiwali Muzyki Odnalezionej, które już od 24 lat odbywają się w Tarnowie. To jedyna tego typu impreza na świecie, w dodatku wymyślona i od początku, tj. od 1994 roku organizowana przez  tarnowskich muzycznych Judymów - Teresę Kaban (fortepian) i Henryka Błażeja (flet). Głównym założeniem Festiwalu jest przywracanie pamięci zapomnianym utworom kameralnym i symfonicznym, polskim i obcym. Powody zapomnienia są różne np. zamówienie utworów w celu uświetnienia szczególnie ważnych uroczystości (w XVIII, XIX w) z zastrzeżeniem przez zamawiającego, aby po premierze nie wykonywać ich przez najbliższe 30 - 50 lat. Utwory takie można obecnie odnaleźć w księgozbiorach pałaców i klasztorów, w antykwariatach lub muzeach. Tegoroczna edycja  XXIV MFMO odbywa się tradycyjnie w maju w dnich od 6 do 21 i swoim zasięgiem, poza Tarnowem /6 - 15.05., łącznie sześć koncertów/, obejmuje 7 miejscowości Polski Południowej: Nowy Sącz, Skierniewice, Racibórz, Piotrków Trybunalski, Radomsko, Ożarów i Ostrowiec Świętokrzyski. I wielka szkoda, że w tym roku Festiwal mija prawie zupełnie niezauważenie, całkowicie nieobecny w tarnowskich mediach, co niewątpliwie ma również wpływ na frekwencje. Ten całkowicie niezrozumiały grzech zaniechania obciąża także magistrackich zawiadowców kulturalnych, którzy chyba zapomnieli, że impreza tej klasy znakomicie promuje miasto i region. 

Czytaj więcej...

Boże światło

Rok 1917 był dla Europy straszny – trwała pierwsza wojna światowa, w Rosji wybuchła rewolucja bolszewicka, a masoni zupełnie jawnie zapowiadali, że przejmą władzę. Szczególnie aktywni byli w Portugalii, gdzie zapowiedzieli wyniszczenie katolicyzmu w ciągu dwóch pokoleń. I właśnie wtedy w maleńkiej portugalskiej wiosce Aljustrel, należącej do parafii fatimskiej trójka dzieci zobaczyła Maryję. 13 maja 1917 r. pasące owce i kozy Łucja dos Santos (lat 10) oraz jej kuzyni Franciszek Manto (lat 9) i jego siostra Hiacynta (lat 7) w dolinie Cova da Iria nad dębem korkowym, mierzącym nieco ponad metr wysokości zobaczyli „bardzo piękną Panią”, która oznajmiła dzieciom, że przychodzi z nieba i prosi, aby odmawiały codziennie różaniec, ofiarowując go za grzeszników, jak również, by przez sześć miesięcy przychodziły do doliny 13 dnia każdego miesiąca. Objawienia miały miejsce na małym skrawku ziemi należącym do rodziców Łucji, nazywanym Cova da Iria, i znajdującym się dwa i pół kilometra od Fatimy na drodze do Leirii. Matka Boża powierzyła trójce pastuszków trzy tajemnice. Pierwsza zawierała wizję piekła, druga – zapowiedź kolejnej wojny, jeśli ludzie się nie nawrócą oraz żądanie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Maryi jako warunek pokoju. Trzeciej tajemnicy dzieci nie mogły zdradzić nikomu. Objawienia trwały do 13 października 1917 r., kiedy zostały zakończone słynnym „cudem Słońca”. Przez następne lata kult maryjny w Fatimie stale się rozwijał, ale trzecia tajemnica pomimo licznych spekulacji na temat jej treści pozostawała nieznana. Aż do jubileuszowego 2000 r. kiedy to za sprawą papieża Świętego Jana Pawła II, który 36 lat temu, dokładnie w godzinie objawień fatimskich o 17.19 stał się ofiarą zamachu, została ujawniona. Obecnie Fatima uważana jest za jedno z najważniejszych centrów kultu Maryjnego w świecie katolickim. Rocznie przyjeżdża tam około 4 mln pielgrzymów. Dokładnie w stulecie tamtych objawień, w sobotę 13 maja 2017 r. w obecności około miliona pielgrzymów z całego świata, papież Franciszek podczas specjalnej Mszy św. odprawionej w tamtejszym sanktuarium Matki Bożej Różańcowej dwoje spośród trojga młodych wizjonerów, Hiacyntę i Franciszka Marto ogłosił świętymi. Stali się oni najmłodszymi świętymi Kościoła katolickiego, którzy nie są męczennikami. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny trzeciej wizjonerki, Łucji dos Santos.

Czytaj więcej...

Teatr - miłość - śmierć

Właśnie mija szósta rocznica śmierci Edwarda Żentary -  aktora teatralnego, filmowego oraz reżysera, który od lipca 2008 do 25 maja 2011 roku był dyrektorem naczelnym i artystycznym Tarnowskiego Teatru. Z tej okazji co roku przygotowywany jest specjalny koncert in memoriam Edwarda Żaentary. I tak, w piątek 12 maja w budynku przy ulicy A. Mickiewicza zaplanowano wyjątkowy koncert z udziałem Kwartetu ProForma i Kazika Staszewskiego, który zaśpiewa utwory ojca oraz swoje, rzadko bądź nigdy nie wykonywane na żywo - rekomenduje imprezę dyrektor naczelny Solskiego Rafał Balawejder. Szkoda tylko, że aby w ten sposób uczcić pamięć dyrektora Żentary trzeba z własnej kieszeni wyłożyć aż 75 złotych! A beneficjent tego wydarzenia, kiedy wygrał konkurs na to stanowisko dyrektora tarnowskiego teatru  zapowiadał zauważalne w Polsce premiery i wypełnienie teatru publicznością, oraz ograniczenie występów impresaryjnych…. Jego dyrekcja przypadła na trudny czas generalnego remontu teatru i właściwie dopiero po jego zakończeniu mógłby w pełni zrealizować swoją wizję „teatru ogromnego”.  Ale nie zdążył… schorowany i zaszczuty, osamotniony i w jakimś sensie przegrany w Tarnowie… odszedł za wcześnie, w pełni sił twórczych.

Czytaj więcej...

PO SĄSIEDZKU

czyli
„SZKLANA MENAŻERIA” W RZESZOWIE
Okazuje się, że Tennessee Williams zawsze zachwyca - donosi zza miedzy Kataryna Cetera. Że sztuki – poniekąd już klasyczne – napisane ponad 70 lat temu przez dość ekscentrycznego jak na przedstawiciela swojej epoki, a jednak docenionego i spełnionego, homoseksualnego dramaturga pochodzącego Columbus w stanie Missisipi (tuż przy granicy z Alabamą) nadal mówią do widza. Również do widza młodego, mało wytrawnego i słabo obytego w aktualnych, obowiązujących ponad sto lat po urodzinach Thomasa Laniera Williamsa III – bo takie personalia widniały w dokumentach autora SZKLANEJ MENAŻERII – trendach. Również w Tarnowie sztuka ta ma dobre konotacje... .   

Czytaj więcej...

Majówka

To dla katolików nabożeństwo odprawiane w maju ku czci Matki Bożej, podczas którego odmawia się lub odśpiewuje Litanię Loretańską oraz modlitwę Pod Twoją Obronę. W niektórych regionach Polski (Dolny Śląsk, wschód Polski) nabożeństwa te odbywają się również w czerwcu (do trzeciej niedzieli czerwca) oraz we wrześniu (pierwszy tydzień września – ma to związek z nowiem Księżyca). „Maj - dla wielu najpiękniejszy miesiąc roku - to w Kościele okres szczególnej czci Matki Bożej. Szczególnie w Polsce gromadzimy się wieczorami w kościołach, przy grotach, kapliczkach i figurach przydrożnych. Pierwsze nabożeństwa majowe zaczęto odprawiać w Polsce w połowie XIX wieku w Płocku, Toruniu, Nowym Sączu i Krakowie, a od 1852 r. - uroczyście w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Po 30 latach stało się ono bardzo popularne i znane w całym kraju.” - czytamy w comiesięcznym biuletynie KIK. „Rodowód tych nabożeństw jest jednak znacznie wcześniejszy niż się powszechnie uważa. Gromadzenie się i śpiewanie pieśni na cześć Matki Bożej było znane już na Wschodzie w V wieku. W Kościele zachodnim w I tysiącleciu maj jako miesiąc Maryi święcono raczej sporadycznie. Dopiero na przełomie XIII i XIV w. powstała myśl, aby ten miesiąc poświęcić Maryi. Pierwszym, który rzucił tę myśl, był król hiszpański Alfons X (+1284). (...) W roku 1549 ukazała się w Niemczech książeczka pod tytułem: Maj duchowy, gdzie po raz pierwszy maj został nazwany miesiącem Maryi.

Czytaj więcej...

MAJ W CENTRUM SZTUKI MOŚCICE

Długi majowy weekend rozpoczęliśmy - pisze Katarzyna Cetera, w Centrum Sztuki Mościce z wysokiego C, bowiem już w piątek tarnowska publiczność miała niewątpliwy zaszczyt podziwiać kunszt aktorski Anny Seniuk i jej syna Grzegorza Małeckiego w scenicznej adaptacji autobiograficznej powieści Romaina Gary – OBIETNICA PORANKA. Utwór (w tłumaczeniu Jerzego Pańskiego), który po raz pierwszy ukazał się we Francji w 1960 roku zaadaptowali Ewa i Maciej Wojtyszko. Świetnie zagraną i wzruszającą sztukę wyreżyserował Maciej Wojtyszko. Spektakl w Centrum Sztuki Mościce w ramach Małopolskich Wieczorów Teatralnych poprzedził wernisaż wystawy fotografii Vivian Maier zatytułowanej IN OWN HANDS.

Czytaj więcej...