Święta według Sypka
Przedstawiamy kolejną część niezwykłych wspomnień, nieodżałowanej pamięci Antoniego Sypka. Niezrównanego gawędziarza i popularyzatora historii naszego galicyjskiego miasteczka, ale też wielkiego filantropa i społecznika, historycznego pisarza i animatora kultury. Tym razem lekkim, jak zwykle u tego autora, piórem opisuje na Facebooku około świąteczny Tarnów z pierwszych lat dwudziestego wieku. Przywołuje smaki i zapachy tamtych wigilii z karpiami księcia Sanguszki ze stawów w Wierzchosławicach w roli głównej, atmosferę bali sylwestrowych w Kasynie Sali Lustrzanej z obowiązującymi wówczas krynolinami wykluczającymi szybki seks… . Wspomina smutne święta z 1915 roku, biedne i głodne, pod zaborami. Przypomina bohaterskie postaci tamtych czasów: Tadeusza Tertila, burmistrza Tarnowa z czasów okupacji rosyjskiej 1914/1915 i Bolesława Łazarskiego. wybitnego matematyka i okultystę, taternika który pierwszy sfotografował Tatry, a także kamieniarza artystę Pawła Musiała, wykonawcę setek pięknych grobowców na Starym Cmentarzu. Mistrz Sypek kończy swoją bożonarodzeniową opowieść w nowo zbudowanym kościele XX Misjonarzy przy ul. Krakowskiej, ówczesną dumę Strusinaków, gdzie przez całą podstawówkę byłem ministrantem. To tam była najpiękniejsza wówczas szopka w Tarnowie, bogatsza nawet od tej u ojców Bernardynów...
O polskich krasnoludkach i o Marii Konopnickiej
Wielką przyjemnością, choć i dużym wyzwaniem było dla mnie - pisze Jan Maniak, wybitny tarnowski erudyta, recenzowanie spektaklu „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”, w wykonaniu Teatru Nie Teraz, w adaptacji i reżyserii Tomasza Antoniego Żaka. Jego "Krasnoludki" w odróżnieniu od innych, „trącając” w ezopowe struny Mistrza Sarabandy, odkrywa również naszą historię. I co ciekawe, może się okazać dla widza interesującym testem na „polskość”. Z tego samego powodu, co w czasach Konopnickiej (zabory), czy „Solidarności” (komuna), gdy umiejętność czytania między wierszami pozwalała komunikować się autorowi z czytelnikiem ponad głową cenzora, który – nie mając polskiego serca - nie czuł tego kodu polskości. A dziś - jeżeli ktoś sądzi, że nie ma cenzury, to może dlatego, że nie rozpoznał tego kontrolera, który mógł zagnieździć się w jego głowie.
Zamienniki
Czyli Boże Narodzenie bez Boga...
Czyli christmas party a może już tylko "święta zimowe?"
Powszechna laicyzacja i sekularyzacja świąt Bożego Narodzenia staje się w Polsce faktem. Jest to przede wszystkim smutny owoc kryzysu duchowego wielu katolików, którzy rezygnując z prowadzenia regularnego życia duchowego oraz pogłębiania relacji z Jezusem Chrystusem, wewnętrzną pustkę wypełniają popkulturową papką, nijak przystającą do istoty jednego z najważniejszych dla chrześcijaństwa świąt. W mediach głównego nurtu od co najmniej dekady tradycyjne nazwy "Boże Narodzenie", "Święta Bożego Narodzenia" zastępuje się neutralnymi religijnie i światopoglądowo zamiennikami. Dziennikarze i prezenterzy radiowo- telewizyjni uparcie milczą na temat osoby Jezusa Chrystusa, którego pamiątkę urodzin czczą chrześcijanie. Od kilku lat stacje telewizyjne mające ambicje naukowe w czasie najważniejszych dla chrześcijaństwa świąt prezentują pseudonaukowe filmy dokumentalne, upowszechniające alternatywne teorie dotyczące historii zbawienia.
Przewodnik po Tarnowie i okolicach
Tak nazywa się niezwykle interesująca strona internetowa, na jaką przypadkiem natknąłem się w sieci, dokładnie na facebooku. - Poznawać i dzielić się tym, co poznane jest moją pasją, a zajmuję się przede wszystkim poznawaniem i opisywaniem dziejów mojego regionu i miasta. Od Gór Świętokrzyskich po szczyty Tatr rozciąga się historyczna Małopolska, w którym leży Tarnów, moje rodzinne miasto - przedstawia się jej anonimowy autor i moderator. Przeglądając ją natknąłem się na historię Placu i ulicy Tadeusza Kościuszki, mojej ulicy, przy której mieszkałem w kamienicy pod numerem 15. Spędziłem tam dzieciństwo i wczesną młodość, czas szkoły podstawowej im. Tadeusza Kościuszki (mieszczącej się tuż obok) i średniej, aż do matury... Przez 10 lat byłem ministrantem w pobliskim kościele XX Misjonarzy, zimą jeździliśmy na sankach na górce, gdzie teraz stoi ZUS, a latem chodziliśmy do wesołego miasteczka, które rozkładało się na miejscu obecnego DH Świt, zaś w ogrodzie, gdzie dziś jest Hotel Tarnovia, pierwszy raz się całowałem...Do niedawna w mieszkaniu, które wówczas zajmowaliśmy wraz z rodzicami, mieściła się prywatna Galeria Sztuki "Mansarda", prowadzona przez moich danwych sąsiadów Sułtanę i Santino Sokołowskich, znanych artystów malarzy. Mój Boże! Ileż wspomnień, ileż ścieżek wydeptanych wokół... .
"Elementarz polskiej kultury"
To jedna z ostatnich imprez tegorocznego 17.Festiwalu Sztuki ArtFest im. Bogusława Wojtowicza. Wyjątkowego, organizowanego w pandemiczno-politycznych okolicznościach w formule online. Tytułowa odsłona "Elementarza..." miała miejsce tydzień temu, we czwartek 3 grudnia o godz. 18.30, w "kolejowym" oddziale Galerii BWA na dworcu PKP w Tarnowie. Złożyły się na nią: wernisaż online wystawy i promocja książki "Elementarz polskiej kultury", która ukazała się w październiku 2020 nakładem wydawnictwa Wytwórnia, z udziałem kuratorów Ewy Solarz, Małgorzaty Miśkowiec i Karola Szafrańca. Nasza wystawa - mówią jej autorzy, została pomyślana jako swoista ściągawką, podpowiedź, na jakich artystów warto zwrócić uwagę, jakie dzieła warto kojarzyć, jakie fakty i anegdoty w rozmowach o polskiej sztuce warto przywoływać. To przypominanie poprzez poznawanie niejako od nowa znaczących dzieł polskiej kultury i ich autorów obejmuje: 44 plakaty, 11 polskich grafików - 44 dzieła 44 polskich artystów w 11 dziedzinach. W związku z wytycznymi epidemicznymi wystawa jest nieczynna dla zwiedzających...
Kompas Młodej Sztuki 2020
W zakończonej właśnie jubileuszowej, 10. edycji Kompasu Młodej Sztuki 2020 czyli rankingu najbardziej obiecujących artystów młodego pokolenia organizowanego przez "Rzeczpospolitą", pierwszych dziesięć miejsc zajęło aż 15 artystów, w tym troje z Tarnowa i regionu. Prace naszych atrystów można znaleźć m.in. w kolekcjach Muzeum Narodowego w Gdańsku. Pierwsza trójka tego prestiżowego rankingu to Agata Kus, Łukasz Patelczyk i Karolina Jabłońska (Tarnów) . Na pozostałych miejscach uplasowali się: Kamil Kukla, Martyna Czech - oboje z Tarnowa, Irmina Staś, Katarzyna Karpowicz, Olga Pawłowska, Daniel Rycharski, Dawid Czycz, Zuza Golińska, Tomasz Górnicki, Diana Lelonek, Łukasz Stokłosa oraz Jan Możdżyński. To najbardziej obiecujący młodzi polscy twórcy, których wystawy w ostatnim czasie można było zobaczyć także w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie. Gratulujemy!
A mury runą, runą, runą…
Tylko kiedy i czy naprawdę…?
To już 39. rocznica wprowadzenia stanu wojennego, który trwał 586 dni, od 13 grudnia 1981 r. do 22 lipca 1983 r.. Stan nadzwyczajny, wprowadzony niezgodnie z konstytucją przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego na czele z gen. Wojciechem Jaruzelskim, doprowadził do internowania ponad 10 tys. działaczy opozycji antykomunistycznej. Tysiące kolejnych było inwigilowanych i zastraszanych. Blisko 100 osób straciło życie. Ofiarami brutalnych represji było m.in. 9 górników z kopalni „Wujek”, którzy zginęli podczas pacyfikacji strajku 16 grudnia 1981 r. 13. XII.1981 zamknięto granice i lotniska, redakcje i rozgłośnie, zawieszono działalność związków, organizacji i stowarzyszeń, wprowadzono godzinę milicyjną oraz zakaz opuszczania miejsca zamieszkania, wprowadzono przepustki, nie działały telefony, internowano, aresztowano, skazano cały naród, byli zabici i ranni. Zgasła jutrzenka swobody. Polski orzeł znowu znalazł się w klatce. Niestety, jest tam nadal. Tyle, że wtedy była sowiecka - teraz jest brukselska… . I nie zmienią tego msze i marsze, pikiety i koncerty. Tyle już było zrywów przegranych, szans zmarnowanych, grzechów zaniechań. Dobrze się nam żyje w zniewoleniu i zakłamaniu, konformizmie i koniunkturalizmie, boimy się zmian, brakuje nam odwagi i determinacji. Bóg – Honor – Ojczyzna ciągle w odwrocie. Prawica wprawdzie wygrywa ale przegrywa Kościół więc jutrzenka łatwo może zmienić się w łunę… . A Polacy ciągle czekają, żeby Polska znów była Polska! Dlatego trzeba stale przypominać tamtą grudniową Apokalipsę. Ku przestrodze ale i ku pokrzepieniu serc. Więc zapalmy symboliczne światła wolności w oknach naszych domów dziś, w niedzielny wieczór 13 grudnia o godz. 19.30, kontynuując wolnościową tradycję zapoczątkowaną przez naszego papieża świętego Jana Pawła II w Watykanie i prezydenta USA Ronalda Reagana w Białym Domu. Ps.6 grudnia 2002 roku Sejm RP przez aklamację uchwalił dzień 13 grudnia Dniem Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. A jak było w Tarnowie...?
Habemus...mamy biskupa!
To pierwszy biskup, z którym znamy się ponad 20 lat...
Dzisiaj, 12 grudnia 2020 r., w samo południe w tarnowskim Wyższym Seminarium Duchownym biskup tarnowski Andrzej Jeż ogłosił, że papież Franciszek mianował ks. Artura Ważnego, ojca duchownego kapłanów diecezji tarnowskiej biskupem pomocniczym tejże diecezji. Przydzielił nowemu biskupowi także stolicę tytularną, którą jest Mazaca. Biskup nominat jest czternastym w historii diecezji tarnowskiej. Trudno doprawdy byłoby wskazać lepszego kandydata na biskupa w dzisiejszych apokaliptycznych czasach. Bp. Artur, to poza rozlicznymi funkcjami i zaszczytami, przede wszystkim charyzmatyczny duszpasterz młodzieży i wzięty kaznodzieja. Nasz znajomość jest tak stara, jak trwający aktualnie Festiwal Filmowy VITAE VALOR, który razem z Jerzym Świtkiem organizowaliśmy. To wspólne działania w duszpasterstwie akademickim TRATWA, którego był sternikiem. To błogosławiony czas peregrynacji po diecezji tarnowskiej kopii ikony Chrystusa Przemienionego w nowosądeckiej fary. To okres, kiedy ks. Artur był duszpasterzem Teatru Nie Teraz, którego ówczesną siedzibę w Mościcach święcił i błogosławił... Gratulując, prośmy Najwyższego aby nam nowy biskup nie..zbiskupiał! Pozostał ewangelicznie prosty, był świadkiem i pasterzem.
To już dzisiaj - VITAE VALOR 2020
Szczegóły na stronie www.vvfestival.pl
Wypełniając nasze dziennikarskie powinności zamieszczamy kolejny czwarty już materiał promujący ten unikalny w skali europejskiej projekt festiwalu filmowego stawiający pytania o ludzką godność, pokazujący różnorodność egzystencji, uczący dialogu a także kultury spotkania. Tarnowski Festiwal, po raz pierwszy w wersji online, to przestrzeń, nastawiona na budowanie i poszukiwanie, uniwersalnych łączących wszystkich pojęć, jak dobro i piękno. To promocja prawdziwości ludzkiego życia, w którym jest miejsce na wartość, duchowość i moralność. Inauguracja wydarzenia, na której nagroda Tarnowskiego Dukata trafi do Jerzego Świtka, twórcy Vitae Valor, już dziś w piątek, 11 grudnia o godzinie 18:00. Będzie także wirtualna prezentacja plakatów festiwalowych, a o 18:30 wykład „Konflikt w nauce”, który wygłosi dr Tomasz Rożek. Poniżej prezentujemy ekskluzywny wywiad z dyrektorem tegorocznego Vitae Valor Dariuszem Snopkowskim.