czyli
urodzinowa sesja.
Odbyła się w ostatnią sobotę 29 listopada 2025 roku, w Auli św. Jana Pawła II przy Wyższym Seminarium Duchownym. Poświęcona była Św. Tomaszowi z Akwinu w 800. rocznicę urodzin wielkiego myśliciela, teologa i doktora Kościoła wywodzącego się Zakonu Diminikańskiego. Ten areopag uczonych mężów zorganizowało Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie oraz Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Ta ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Św. Tomasz z Akwinu odczytany współcześnie”, zgromadziła wybitnych znawców myśli tomistycznej, teologów i filozofów reprezentujących różne ośrodki naukowe w Polsce, w tym także z Papieskiego Uniwersytetu w Rzymie.
„Tomasz doskonale równoważył wiarę z rozumem” – tak najkrócej można by określić naukową dysputę o spuściźnie świętego męża z Akwinu.
Tomasz z Akwinu, zwany również Akwinatą urodził się w 1224 albo w 1225 w Roccasecca, zmarł 7 marca 1274 w Fossanuova. Wielki włoski filozof scholastyczny i teolog, członek Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanów). Uważany za jednego z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. Święty Kościoła katolickiego kanonizowany 18 lipca 1323 roku przez papieża Jana XXII, jeden z doktorów Kościoła, który nauczając przekazywał owoce swej kontemplacji.
Tarnowska Konferencja składała się z siedmiu wykładów oraz przestrzeni na dyskusję oraz pytania. Jak mówił ks. Tomasz Maziarka, wykładowca filozofii na Wydziale Teologicznym Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, święty Tomasz, mimo że żył 8 wieków temu, to także dzisiaj może inspirować osoby zadające sobie pytania dotyczące wiary i istnienia.
– Święty Tomasz z Akwinu zaczynał swoją refleksję od przyrodniczego obrazu świata. Analizował przyrodę i szukał ostatecznego wyjaśnienia samego wszechświata i procesów, które w tym wszechświecie się dokonują. Tomasz doskonale równoważył wiarę z rozumem. Szukał racjonalnej podbudowy wiary, ale wiedział też, że nie można poprzestać na samym rozumie; trzeba korzystać z Objawienia, ale, na ile tylko można, Objawienie uzasadniać też rozumowo. Myślę, że droga, którą przeszedł św. Tomasz dotyczy każdego z nas. Każdy jest istotą myślącą i zadaje sobie pytania o Boga, o sumienie, o sens życia, o sposób czytania Pisma Świętego, o sposób rozumienia procesów przyrodniczych w kontekście stwórczego aktu Boga.
Generalnie celem konferencji było ponowne odczytanie dorobku św. Tomasza w świetle najważniejszych pytań, jakie stawia sobie współczesny człowiek – pytań o istnienie Boga, o naturę ludzkiej duszy, o relację wiary i rozumu, o aktualność tomistycznej teorii sumienia, a także o odkrywanie głębszych sensów Pisma Świętego.
Konferencję rozpoczęło przywitanie uczestników przez ks. dra Tomasza Maziarkę, który podkreślił zarówno rangę wydarzenia, jak i wagę rocznicy, którą przeżywamy. Podkreślił również znaczenie wspólnotowego przeżywania tej rocznicy i doniosłość refleksji nad myślą św. Tomasza, która wciąż inspiruje kolejne pokolenia:
„Osiemsetna rocznica urodzin Akwinaty przypomina nam, jak niezwykle aktualna pozostaje myśl św. Tomasza. Dzisiejsze spotkanie ma być okazją do ponownego odkrycia jego duchowej głębi i intelektualnej przenikliwości.”
Następnie głos zabrał ks. dr hab. Grzegorz Baran, prof. UPJPII, dziekan Wydziału Teologicznego w Tarnowie, który w swoim przemówieniu otwierającym sesję ukazał wielkość św. Tomasza oraz sens organizowania tego typu konferencji. Odwołał się do słów św. Jana Pawła II z 1980 r.:
„Tym jest rzeczywiście św. Tomasz z Akwinu – nie tylko przez zupełność, równowagę, głębię i przejrzystość stylu, lecz więcej jeszcze przez bardzo głęboki zmysł wierności wobec prawdy, który można nazwać także realizmem.”
Dziekan zaakcentował, że zgromadzenie się w tej rocznicy nie jest jedynie wspomnieniem postaci, lecz twórczym podjęciem jej dziedzictwa:
„Gromadząc się dziś w osiemsetną rocznicę urodzin Akwinaty, pragniemy na nowo odkryć wielkość tego, który stał się pomiędzy doktorami scholastycznymi księciem i nauczycielem wszystkich.”
Wskazał również na zadanie stojące przed uczestnikami konferencji:
„Podążając drogami wytyczonymi przez św. Tomasza chcemy spojrzeć raz jeszcze na zagadnienie istnienia Boga, stworzenia, koncepcję duszy, rozumienie cudu, teorii sumienia oraz sensów Pisma Świętego.”
dr hab. Mariusz Tabaczek.
Wśród prelegentów znaleźli się wybitni znawcy myśli tomistycznej reprezentujący różne ośrodki akademickie w Polsce. W programie znaleźli się m.in.:
ks. dr hab. Michał Zembrzuski (UKSW) – o współczesnej aktualności dróg Tomasza prowadzących do poznania Boga,
dr hab. Mariusz Tabaczek OP (Angelicum, Rzym) – o stworzeniu i ewolucji w świetle tomizmu,
ks. dr Tomasz Maziarka (UPJPII) – o koncepcji stworzenia duszy ludzkiej i ewolucji człowieka,
Dawid Masionek (UJD) – o filozofii cudu według Akwinaty,
dr hab. Sebastian Gałecki, prof UJD – o aktualności tomaszowej teorii sumienia,
ks. prof. Tadeusz Pabian.
dr hab. Sławomir Zatwardnicki, prof. PWT – o sensach Pisma Świętego w ujęciu Tomasza i Ratzingera,
dr hab. Mateusz Przanowski OP – o tym, co znaczy być teologiem tomistą.
ks. prof. Janusz Królikowski.
Przewidziano także czas na dyskusję oraz wymianę myśli pomiędzy uczestnikami.
Choć konferencja ma charakter naukowy, była otwarta dla wszystkich zainteresowanych. Organizatorzy podkreślali, że św. Tomasz z Akwinu pozostaje jednym z najważniejszych przewodników w dialogu wiary z rozumem, dlatego warto sięgnąć po jego myśl zwłaszcza dziś, gdy wiele fundamentalnych pytań powraca z nową intensywnością.
Kończąc konferencję organizatorzy wyrazili nadzieję na kontynuowanie inicjatyw popularyzujących myśl Akwinaty.
Korzystałem z materiałów także fotograficznych organizatorów za co dziękuję.
Ryszard Zaprzałka
