czyli
Maria Dąbrowska na ławeczce.
Czasem stary pisarz, świeżo przez nas poznany, staje się nowym.
Tak można by najkrócej opisać wydarzenie, jakim nie wątpliwie jest odkrycie, że nasza topowa artystka Ewa Fleszar jest twórczynią bardzo udanej rzeźby w brązie Marii Dąbrowskiej siedzącej na ławeczce przed swoim domem w Komorowie (woj. mazowieckie). Młodzieży, i nie tylko, przypominamy że Maria Dąbrowska to wybitna polska powieściopisarka, eseistka, dramatopisarka i tłumaczka literatury duńskiej, angielskiej oraz rosyjskiej. Autorka niezapomnianych „Nocy i dni”, jednej z najważniejszych powieści XX wieku, za którą była aż pięć razy nominowana do Nagrody Nobla „usiadła” na swojej ławeczce w 2010 roku. Zaś jej twórczyni Ewa Fleszar jest znana m.in. z tworzenia małych form rzeźbiarskich, pomników oraz realizacji sakralnych. Tarnowianom kojarzy się głównie z festiwalowych statuetek Tarnowskiej Nagrody Filmowej i Festiwalu Komedii TALIA oraz Maszkarona i kolejnej ławeczki, tym razem Ignacego Paderewskiego w Ciężkowicach. Odcisk jej dłoni znajduje się w Alei Artystów w Nałęczowie.
Maria Dąbrowska urodziła się 6 października 1889 roku w Russowie – zmarła 19 maja 1965 roku w Warszawie, ale jej słowa i bohaterowie wciąż żyją w naszej pamięci. Jej twórczość do dziś zachwyca mądrością, humanizmem i wrażliwością na los zwykłego człowieka.
Działkę w pod warszawskim Komorowie z niewykończonym domkiem jednorodzinnym przy ul. Słowackiego 7 pisarka kupiła w listopadzie 1956 roku od Apolinarego Jaźwińskiego. Przeznaczyła na to honorarium za wydanie „Pism Wybranych”. Po wykończeniu budynku mieszkała w nim przez kilka miesięcy w roku. Bardzo lubiła to miejsce. Dziś ul. Słowackiego to Kraszewskiego, a nr 7 zmienił się na 3. W domu Dąbrowskiej obecnie mieści się Gminna Biblioteka Publiczna.
Nasza rzeźbiarka Ewa Fleszar (ur. 18 października 1966 w Szczecinku jako Ewa Mikulska) to nie tylko uznana artystka ale też ceniona działaczka i animatorka lokalnej kultury. Wcześnie, w 1986 r. ukończyła Liceum Plastyczne w Koszalinie i studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu na Wydziale Rzeźby, gdzie w 1992 r. uzyskała dyplom magisterski w pracowni Józefa Kopczyńskiego. W latach 1998–1999 była stypendystką Ministerstwa Kultury i Sztuki, w 2018 r. otrzymała Stypendium Prezydenta Miasta Tarnowa, a w 2019 została odznaczona Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Jej twórczość prezentowana była na kilkudziesięciu wystawach w kraju i za granicą, m.in. została doceniona przez krytyków i redakcję czasopisma Sztuka.
Obecnie wraz z mężem Romanem Fleszarem mieszka i tworzy w Karwodrzy koło Tuchowa, aktywnie uczestnicząc w życiu kulturalnym pobliskiego Tarnowa.
Roman Fleszar to ceniony malarz z 30-letnim doświadczeniem i doktoratem w dziedzinie sztuki. Jest też pedagogiem akademickim w Instytucie Sztuki Akademii Tarnowskiej. Charakterystyczne techniki w jego twórczości to olej na płótnie i rysunek pastelami.
Rzeźby Ewy Fleszar określane są jako metaforyczne i aluzyjne. Wiele z nich przedstawia ludzką postać zatrzymaną w dynamicznej scenie. Rzeźby powstają z różnorodnych materiałów, takich jak brąz, mosiądz, drewno, kamień i szkło. Pierwsze formy powstają często w technice traconego wosku. Rzeźbiarka wykazuje zainteresowanie rzeźbą z wielu okresów historii, od starożytnej Mezopotamii, przez dynamiczne rzeźby barokowe, po XX-wieczny surrealizm, m.in. strukturami Giacomettiego czy Botero, a także teatrem i „sytuacjami dramatycznymi”, co znajduje odbicie w jej pracach. Główną inspiracją i pretekstem do tworzenia jest dla Artystki wizerunek osoby ludzkiej, jako „niewyczerpane źródło inspiracji i dosłownie temat wieczny”. Wiele z jej dzieł można podziwiać w przestrzeni publicznej miast w Polsce jak i za granicą, w tym prace wielkoformatowe, takie jak drzwi z brązu do katedry w Webster w Stanach Zjednoczonych.
Ryszard Zaprzałka
Fotografia ławeczki w Komorowie – Katarzyna Walichnowska
