czyli
TILDA SWINTON W TEATRZE TELEWIZJI.
To już dzisiaj – zapowiada nasza krakowska korespondentka Katarzyna Cetera – w poniedziałek 3 listopada, w Teatrze Telewizji, ponownie spotkamy się z duetem wybitnych twórców – laureatką Oscara Tildą Swinton oraz kuratorem i historykiem mody, Olivierem Saillardem. Prezentowany raz w roku w wybranym miejscu na świecie spektakl EMBODYING PASOLINI w 2025 roku został pokazany wyłącznie podczas Malta Festival w Poznaniu i zarejestrowany przez telewizyjne kamery. I oto, dzięki współpracy artystów, festiwalu i Teatru Telewizji – zobaczy go cała Polska.
EMBODYING PASOLINI to autorski hołd aktorki, laureatki Oscara i Honorowego Złotego Niedźwiedzia na Berlinale za całokształt twórczości – Tildy Swinton i historyka sztuki Oliviera Saillarda. Hołd złożony słynnemu włoskiemu reżyserowi, Pierowi Paolowi Pasoliniemu. To także pierwszy projekt pozwalający widzom zetknąć się na żywo z szerokim wyborem kostiumów z filmów włoskiego reżysera Piera Paola Pasoliniego.
Zaprojektowane przez Danila Donatiego i przygotowane w atelier Farani kostiumy z EWANGELII WEDŁUG ŚW. MATEUSZA, KRÓLA EDYPA, KWIATU TYSIĄCA I JEDNEJ NOCY czy SALÒ, CZYLI 12 DNI SODOMY są świadectwem owocnej, wieloletniej współpracy Pasoliniego i Donatiego. Spektakl odtwarza długi proces odkrywania, identyfikowania i ustalania wartości tych kostiumów, aż do momentu, gdy ponownie trafiają na scenę i zostają powtórnie założone – co pierwotnie było niedopuszczalne.
Saillard i Swinton przymierzają na scenie blisko trzydzieści ubiorów, sukien, płaszczy i kapeluszy, Jak gdyby byli niemymi manekinami uwięzionymi w tlących się w nich wspomnieniach. EMBODYING PASOLINI to bowiem poruszające spotkanie kina, mody i pamięci – spektakl, w którym kostiumy zyskują nowe życie, a Swinton staje się medium, przez które przemawia historia. Widzowie stają się świadkami tego brawurowego aktu nadawania im ponownych znaczeń. Zamknięta w pięknych tkaninach Swinton nie wciela się już w przypisane kostiumom konkretne filmowe postaci. Jej rolą jest właśnie brak roli. Jej obecność uwypukla, jak te obecnie osierocone kostiumy, oddzielone od związanych z nimi niegdyś ciał, aktorów oraz filmów. Jej obecność uwypukla, jak te obecnie osierocone przedmioty, oddzielone od związanych z nimi niegdyś ciał aktorów oraz filmów, potrafią zaskoczyć, nabrać nowych znaczeń, odzyskać dawną głębię i wartość.
Wystawiany raz do roku w wybranym miejscu na świecie spektakl, w 2025 było zobaczyć wyłącznie w Poznaniu, od 20 do 23 czerwca podczas Malta Festival. Jednak Ceny biletów na to wydarzenie osiągały ceny astronomiczne – można było zapłacić nawet 500 złotych!
3 listopada o godz. 20:30 na antenie TVP1 będzie można ten niezwykły, autorski hołd dla legendarnego włoskiego reżysera Piera Paola Pasoliniego zobaczyć za darmo. Obawiam się jednak, że przedstawienie nie będzie dostępne na VOD TVP – więc zasiądźmy tego dnia przed ekranami naszych telewizorów.
Komentarze do tego wydarzenia były jednoznacznie, wyrażały podziw i zachwyt:
Swinton odkrywa kunszt kostiumów z filmów minionych niczym łowczyni skarbów ocalająca je od zapomnienia (VOGUE).
Saillard oferuje kolejny wyborny spektakl pozwalający ponownie ożyć – i to jeszcze pełniej – „temu zbiorowi bezwładnych ciał”. – (TOUTE LA CULTURE).
Filmowe artefakty mają zaledwie jedną ulotną chwilę, by zaistnieć. – Tilda Swinton.
Nie przegapcie tego wydarzenia!, przynajmniej na srebrnym ekranie (który już od dawna nie jest srebrny).
Katarzyna Cetera
TILDA SWINTON
Urodzona w Londynie, lecz wywodząca się ze szkockiego rodu szlacheckiego artystka związała się z aktorstwem za sprawą awangardowego brytyjskiego reżysera Dereka Jarmana. Nakręcili razem między innymi CARAVAGGIA (kinowy debiut Swinton; 1986), OSTATNICH ANGLIKÓW (1988) i EDWARDA II (1991). Międzynarodową sławę przyniosła Swinton rola w ORLANDO SALLY POTTER (1992). Od tamtego czasu aktorka z powodzeniem łączy występy w kinie niezależnym (STREFA WOJNY Tima Rotha, 1999; MŁODY ADAM Davida Mackenziego, 2003; BROKEN FLOWERS Jima Jarmuscha, 2005; MEMORIA Apichatponga Weerasethakula, 2021, ODWIECZNA CÓRKA JOANNY HOGG, 2022) z bardziej komercyjnymi projektami (NIEBIAŃSKA PLAŻA Danny’ego Boyle’a, 2000; ADAPTACJA Spike’a Jonzego, 2002; KOCHANKOWIE Z KSIĘŻYCA. MOONRISE KINGDOM Wesa Andersona, 2012; SUSPIRIA Luki Guadagnina, 2018; TRZY TYSIĄCE LAT TĘSKNOTY George’a Millera, 2022) oraz wysokobudżetowymi hollywoodzkimi produkcjami (OPOWIEŚCI Z NARNII: LEW, CZAROWNICA I STARA SZAFA Andrew Adamsona, 2005; CIEKAWY PRZYPADEK BENJAMINA BUTTONA Davida Finchera, 2008; SNOWPIERCER: ARKA PRZYSZŁOŚCI Joon-ho Bonga, 2013; DOKTOR STRANGE Scotta Derricksona, 2016; AVENGERS: KONIEC GRY Anthony’ego i Joego Russo, 2019).
Za drugoplanową rolę w MICHAELU CLAYTONIE Tony’ego Gilroya (2007) została nagrodzona Oscarem i Nagrodą BAFTA. Za pierwszoplanową rolę w MUSIMY POROZMAWIAĆ o Kevinie Lynne Ramsey (2011) otrzymała Europejską Nagrodą Filmową. W 2020 r. na festiwalu w Wenecji otrzymała Złotego Lwa za całokształt twórczości, a w 2024 r. na tym samym festiwalu święciła sukcesy z filmem W POKOJU OBOK Pedra Almodóvara. W 2025 r. została nagrodzona Honorowym Złotym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie.
OLIVIER SAILLARD
Z wykształcenia jest historykiem sztuki. W 1995 r. został mianowany dyrektorem Muzeum Mody w Marsylii, w 2000 r. był już kuratorem wystaw paryskiego Musée des Arts Décoratifs, zaś w 2010 roku objął posadę dyrektora Palais Galliera – stołecznego muzeum poświęconego historii mody. W 2005 r. dostał stypendium Villa Kujoyama w Kioto. Od 2017 r. jest dyrektorem Alaïa Foundation. W trakcie swojej owocnej kariery był kuratorem wielu uznanych wystaw, między innymi Yohji Yamamoto: Just Clothes, Christian Lacroix: A History of Clothes, Madame Grès: Couture at Work, czy Balenciaga: The Work in Black oraz The Ephemeral Fashion Museum. Olivier Saillard jest także autorem wielu publikacji poświęconych modzie, wliczając AN IDEAL HISTORY OF CONTEMPORARY FASHION czy THE FASHION BOOK. W 2018 roku stworzył MODA POVERA – projekt poświęcony relacji różnego rodzaju strojów i kostiumów.
