czyli
BOSKA KOMEDIA PO RAZ OSIEMNASTY.
Zakończyła się w Krakowie 18 edycja jednego z najważniejszych festiwali teatralnych w Polsce, ale także w Europie – donosi nasza krakowska korespondentka Katarzyna Cetera. Podczas tegorocznej edycji Boskiej Komedii obejrzeliśmy ponad 30 przedstawień, w tym tylko osiem (jedno z przedstawień nie zostało przedstawione jurorom i krakowskiej publiczności z powodu choroby aktora) w konkursie INFERNO, w którym prezentowane były najgłośniejsze, najśmielsze i najważniejsze polskie spektakle minionego sezonu. Finałem festiwalu było ogłoszenie werdyktu jury tego konkursu Festiwal organizowany jest przez Teatr Łaźnia Nowa i miasto Kraków nieprzerwanie od 2008 roku i od lat gromadzi znakomitych twórców i twórczynie, krytyków, kuratorów z całego świata oraz wierną, kilkutysięczną publiczność.
Dla krakowian festiwal jest niewątpliwie okazją do tego, by nie ruszając się z miasta zobaczyć, o czym opowiadają w Katowicach, Olsztynie czy Szczecinie, ale też usłyszeć odleglejsze głosy, sprawdzić, czym żyją inni i jak o tym opowiadają. Dla krytyki i branży teatralnej – Boska Komedia stanowi teatralną pigułkę z najlepszego co teatr ma do zaoferowania, pokazującą jak mocno i aktualnie mówią artyści, wyrażając ogólne niepokoje, drżenia czy choćby przeczucia.
W tym roku głośnym echem odbił się kontrowersyjny spektakl otwierający Boską Komedię: ROK, W KTÓRYM NIE BYŁO LATA austriackiej reżyserki Florentiny Holzinger. Dzięki Holzinger europejski teatr przeżywa wstrząs, który jest mu potrzebny, by porzucić stare formy i poszukać tego, co wciąż żywe – zapowiadano spektakl, który w Krakowie budził naprawdę żywiołowe reakcje, ale i kontrowersje.
Głośno było także o dwóch premierowych przedstawieniach krakowskich scen: WEGETARIANCE Teatru Słowackiego, przedstawieniu otwierającym festiwal i SODOMIE Teatru Nowego Proxima – czyli o spektaklach (jak twierdzono) przekraczających granice i strefy komfortu, konfrontujących z obszarami tabu, a które tylko usiłowały (trochę zresztą nieudolnie) nadążyć na trendami wyznaczonymi przez Holzinger.
Być może jednak najważniejsze w tym festiwalu jest – chwilowe, ale jednak ważne – poczucie bycia wspólnotą ludzi przeżywających teatr, przynależnych do klanu tytułowych barbarzyńców – pod hasłem CZEKAJĄC NA BARNARZYŃCÓW odbywała się tegoroczna edycja festiwalu BOSKA KOMEDIA.
Spektakle oceniało Jury w składzie: Cho-Pei Kao, Marcela Diez Martinez, Mart Meos, Matthias Pees, Meiyin Wang. W tegorocznym konkursie międzynarodowe jury, reprezentujące instytucje i festiwale z Tajwanu, Niemiec, USA, Meksyku i Estonii – przyznało pięć nagród aktorskich, trzy nagrody artystyczne oraz Grand Prix dla najlepszego spektaklu. Wszyscy nagrodzeni otrzymali statuetki Boskiego Komedianta, znaku rozpoznawczego Boskiej, będące przestrzennym odzwierciedleniem logo festiwalu.
Ten werdykt mówi przede wszystkim o tym, że polski teatr stoi jakością osobowości aktorskich, umiejętnością przenoszenia emocji, kreowania postaw w sposób przejmujący i wiarygodny. Widzę uznanie dla sztuki teatralnej, z całym jej potencjałem kreowania świata; docenienie rzemiosła, wiedzy i znajomości fachu – komentował Bartosz Szydłowski, dyrektor artystyczny festiwalu i dyrektor naczelny Teatru Łaźnia Nowa.
Podczas gali finałowej podsumowującej część konkursową festiwalu w krakowskim Bunkier Cafe, nagrody otrzymali:
NAGRODY AKTORSKIE
Fot. Artur Rakowski
Aleksandra Bernatek – Teatr Śląski w Katowicach – wyróżniona za stworzenie przejmującego portretu bohaterki, która łączy trudne doświadczenia osobiste z odpowiedzialnością za wspólnotę, niosąc silny polityczny przekaz. Nagroda za rolę Luizy w spektaklu TKOCZE z Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach w reżyserii Mai Kleczewskiej.
Fot. Artur Rakowski
Grażyna Bułka – Teatr Śląski w Katowicach – została uhonorowana za kreację płynnie przechodzącą między skrajnymi emocjami – od nędzy ludzkiego losu po ciepło nadające nadzieję wbrew społecznym i politycznym realiom. Nagroda za rolę Matki Baumert w spektaklu TKOCZE z Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach w reżyserii Mai Kleczewskiej.
Fot. Artur Rakowski
Marcin Gaweł – Teatr Śląski w Katowicach – jury doceniło aktora za wielowymiarowy portret mężczyzny łączącego w sobie groteskę, brutalność, bezwzględność mafiosa i dziecięcą niewinność. Nagroda za rolę Antona Ansorge w spektaklu TKOCZE z Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach w reżyserii Mai Kleczewskiej.
Fot. Bartek Barczyk
Martyna Krzysztofik – Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – nagrodzona za śmiałą i hipnotyczną interpretację monologu, którego cała przestrzeń zawiera się w łóżku – za przekraczanie granic wyrazu i tchnienie życia w strumień świadomości Molly Bloom. Nagroda za część roli Molly Bloom w spektaklu ULISSES z Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w reżyserii Michała Borczucha.
Fot. Ha_Wa
Grzegorz Mielczarek – Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – został wyróżniony za wirtuozerską, pełną niuansów kreację cynicznego manipulatora, który bezwzględnie oddziałuje na emocje widzów. Nagroda za rolę w spektaklu ZAMACH NA NARODOWY STARY TEATR. NARODZINY NARODU w reżyserii Jakuba Skrzywanka.
NAGRODY ARTYSTYCZNE (scenografia, światło, muzyka)
Fot. Klaudyna Schubert
Za stworzenie oryginalnej, jednorodnej formy łączącej dźwięk, obraz i światło w spektaklu WCZORAJ BYŁAS ZŁA NA ZIELONO z Teatru Dramatycznego im. Gustawa Holoubka w Warszawie, jury przyznało trzy indywidualne wyróżnienia: dla Marka Brauna – za scenografię, dla Wojciecha Kapeli – za światło i videoart i dla Jacka Wierzchowskiego – za muzykę.
GRAND PRIX
Fot. Artur Rakowski
Najwyższe wyróżnienie festiwalu – Grand Prix Boskiej Komedii – otrzymał spektakl TKOCZE w reżyserii Mai Kleczewskiej, zrealizowany w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Jury w werdykcie podkreśliło, że TKOCZE to teatr wściekły i totalny – działający na wszystkie zmysły, redefiniujący naturalizm i wykraczający poza racjonalne widzenie świata. To spektakl, który jednocześnie poraża bezradnością i inspiruje do buntu.
TO JESZCZE NIE KONIEC
To było kilkanaście intensywnych dni. Kipiących od spotkań, spektakli, rozmów, emocji i oklasków, ale przede wszystkim od teatralnych wrażeń – a podczas festiwalu nie brakuje ich nigdy. Nie czekamy jednak do kolejnego grudnia – będzie jeszcze postscriptum do Boskiej Komedii. Już w najbliższy piątek 19 grudnia o godz. 12:00 zostanie uruchomiona sprzedaż biletów na THE EMPLOYEES w reżyserii jednego z najciekawszych w moim przekonaniu reżyserów teatralnych, Łukasza Twarkowskiego, a na pewno jednego z najważniejszych i najbardziej bezkompromisowych.
Twórczość Twarkowskiego to teatr przyszłości, który dzieje się tu i teraz. Oto na pokładzie statku kosmicznego spotykają się ludzie i humanoidy, uwięzieni w bezdusznym systemie procedur, raportów i zakazów, a widzowie zostają wciągnięci do środka tej dystopii, zamiast patrzeć na nią z bezpiecznego dystansu. Adaptacja powieści Olgi Ravn stawia pytania, od których trudno uciec: czym jest świadomość, gdzie kończy się człowiek, a zaczyna maszyna, i co się stanie, gdy algorytmy nauczą się odczuwać więcej, niż przewidzieli ich twórcy. To co, widzimy się? Kraków jest przecież blisko, po sąsiedzku.
Katarzyna Cetera
Organizatorem festiwalu jest nieprzerwanie od 2008 r. Teatr Łaźnia Nowa – instytucja kultury Miasta Krakowa. Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami instytucjonalnymi wydarzenia są Instytut Adama Mickiewicza oraz Fundacja Współpracy Polsko Niemieckiej. Głównym finansującym festiwal jest Miasto Kraków. Partnerem operacyjnym jest Polska Organizacja Turystyczna.
Organizatorzy kierują szczególne podziękowania pod adresem Prezydenta Miasta Krakowa Aleksandra Miszalskiego, Ministry Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marty Cienkowskiej, Wiceministra Sportu i Turystyki Ireneusza Rasia, Olgi Brzezińskiej – dyrektorki Instytutu Adama Mickiewicza, a także partnerskich instytucji kultury Miasta Krakowa.
Partnerem edycji jest Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
Partnerami festiwalu są: Galeria Bunkier Sztuki, Mercedes Benz Zasada Auto, Stradom House Autoghaph Collection, Wolf Brothers, Grange Coffee i Consonni, Staropolanka i Polska Grupa Uzdrowisk, a także Słoiki Bistro.
Patronami medialnymi festiwalu są: TVP, TVP 3, Jedynka, Trójka, PAP, Radio Kraków i Radio Kraków Kultura, Wyborcza.pl i Wysokie Obcasy, Kraków Culture Karnet, e-teatr.pl.
