21.37 po raz 15.

Dzisiaj - w dniu 15. rocznicy odejścia Jana Pawła II do Domu Ojca zapalmy w oknach świece o 21:37 - apeluje kard. Stanisław Dziwisz, osobisty sekretarz papieża-Polaka. Prosi też o modlitwę w intencji ustania pandemii. "Wtedy poczuliśmy się osieroceni, ale potrafiliśmy wzajemnie się umacniać i szukać pocieszenia w Bogu, który jest Źródłem Życia. Czy potrafimy dziś – tak jak wtedy – trwać we wzajemnej miłości, we wspólnym nam wszystkim bólu i tęsknocie? Czy potrafimy szukać nadziei i czerpać siłę z prawdy, że wprawdzie nie możemy dziś fizycznie się spotkać, ale przecież nasza wspólnota jest realna i istnieje mimo zamkniętych drzwi naszych domów?” – pyta najbliższy współpracownik św. Jana Pawła II. Krakowski metropolita senior wyznaje, że wraca wspomnieniami do tamtych chwil jedności, gdy patrzy dziś na opustoszały plac św. Piotra, gdy widzi „puste świątynie i zamarłe ulice”. „Disiaj świat zatrzymał się tak, jak zatrzymał się 15 lat temu” – zauważa.

Czytaj więcej...

"Wielki wkurw" M. Poświatowskiego

czyli Matrix 2.0.

„Nadeszła godzina wielkiej próby. Próbie tej musimy wszyscy sprostać...” - Zenek słuchał orędzia prezydenta Andrzeja Dudy i wydawało mu się, że już raz w życiu słyszał te słowa. Sięgnął po pilota by zmienić kanał w telewizorze z goebelsowskiej stacji reżimowej, na załganą stację antyrządową, ale tam leciało to samo. -No cóż, poczekam na komentarze tych łajdaków – pomyślał i charchnął soczyście, dający tym samym wyraz stosunkowi większości Polaków do zawodu dziennikarza, pikującego pod względem społecznego zaufania do poziomu nadzwyczajnej kasty, czyli gdzieś między złodziejem, politykiem a szambonurkiem. Z całym szacunkiem dla tego ostatniego. W całym kraju działy się bowiem ciekawe rzeczy. Niedługo po tym, jak rząd tryumfalnie ogłosił tarczę antykryzysową, równie użyteczną co listek figowy bardziej pokazujący, że król jest nagi, niż osłaniający cokolwiek – taki, którym nawet nie można sobie obolałej d...py podetrzeć – zaraz po ogłoszeniu tej „tarczy”, bankrutować zaczęły tysiące polskich przedsiębiorstw, a banki skwapliwie przejmowały ich majątek. Setki tysięcy pracowników, zwykle bez większych oszczędności, za to z kredytami, szły na dobrowolno – przymusowe bezpłatne urlopy, albo otrzymywało wypowiedzenia. Również i tu banki zacierały ręce – szykował się okres żniw i przejmowania majątków rodzin. Kto miał kredyt hipoteczny, rwał włosy z głowy, niektórzy popełniali samobójstwa, nie mogąc patrzeć, jak przepada ich dorobek.

Czytaj więcej...

TARNÓW I OKOLICE: PANDEMIA KULTURALNA

czyli
TARNÓW W CZASACH ZARAZY

Od trzech tygodni żyjemy w zawieszeniu. Stan epidemii – a wcześniej zagrożenia epidemicznego - obowiązuje na terenie całego kraju. To taki -  dywaguje Katarzyna Cetera - wcale przecież niemały, kataklizm bytowy, społeczny i kulturalny. Liczba osób zakażonych koronawirusem SARS-CoV-2 nadal i coraz intensywniej rośnie, podobnie jak ilość zgonów spowodowanych wywołaną przez ten wirus chorobą, zwaną już w tej chwili powszechnie COVID-19. Trzymamy się oczywiście, ale jak długo potrwa przymusowe siedzenie w domach – nie wiemy.

Czytaj więcej...

Krzysztof Penderecki (1934-2020)

Po długiej i ciężkiej chorobie, w wieku 86 lat, odszedł jeden z największych kompozytorów naszych czasów Krzysztof Penderecki, który zrewolucjonizował muzykę XX wieku, podbił Europę i świat.  Był ciepłym, pełnym uroku, dowcipnym człowiekiem. Cenił samotność, czas na tworzenie, ale potem chętnie zanurzał się w życie domu. Zmarły wczoraj rano (niedziela 29.03.) w swoim domu w Krakowie prof.Krzysztof Penderecki był nie tylko światowej sławy kompozytorem, ale też wielkim miłośnikiem przyrody. Planowanie ogrodu przyrównywał do tworzenia partytury. Razem z żoną Elżbietą stworzyli w Lusławicach niedaleko Tarnowa park i arboretum, w którym jest ponad 1 tysiąc 800 gatunków drzew i krzewów. Wiele z nich Krzysztof Penderecki zasadził osobiście, ściągając sadzonki z całego świata lub przywożąc je osobiście z zagranicznych podróży. Urodził się w Dębicy, miasteczku zamieszkiwanym przed wojną głównie przez chasydów. Pochodził z wielokulturowej rodziny o korzeniach ormiańsko-niemiecko-polskich. Jego dziadek był niemieckim ewangelikiem i był ważną postacią w życiu przyszłego maesto; babcia pochodziła ze Stanisławowa i była Ormianką. Właśnie z dziadkiem jeździł do Tarnowa, gdzie podczas okupacji widział m.in. uliczną egzekucję, która zrobiła na nim ogromne wrażenie. Później bywał tu kilkakrotnie, podobnie jak w Kąśnej Dolnej, gdzie patronował i przez kilka pierwszych lat był dyrektorem artystycznym Ogólnopolskiego Festiwalu Muzyki Kameralnej BRAVO MAESTRO. Z biegiem lat stał się prawdziwym obywatelem świata, ciągle w rozjazdach: Chiny, Japonia, Ameryka, Niemcy, Izrael. Pisał muzykę na wielkie rocznice i uroczystości. Dyrygował swoimi utworami, choć nie była to jego największą pasją. Pasją było pisanie muzyki i komponowanie ogrodu w Lusławicach. W muzyce XX wieku nikt nie zrobił takiej kariery, jak on. Nie zrobił jej również tak szybko! Z inicjatywy prof. Pendereckiego obok dworku w Lusławicach w 2012 roku powstało Europejskie Centrum Muzyki jego imienia - dedykowane młodym i zdolnym artystom z całego świata. Zostawił po sobie katedrę zbudowaną z własnej muzyki i drzew. Miałem zaszczyt znać mistrza osobiście, z którym przeprowadziłem duży wywiad po jednym z koncertów w Dębicy. Ukłony Mistrzu. Stojące owacje przez całą wieczność!

Ps. Prof. Krzysztof Penderecki spocznie w Panteonie Narodowym w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie. Uroczysta ceremonia pogrzebowa odbędzie się po ustaniu pandemii koronawirusa. Teraz odprawiona zostanie jeno msza pogrzebowa, po której nastąpi kremacja.

Czytaj więcej...

Święty od poskramiania żywiołów

A jednym z nich jest zaraza, taka jak koronawirus szalejący w Polsce, Europie i na świecie. Od kilku tygodni demolujący ugruntowany od lat ład społeczny i moralny, gospodarczy i polityczny. A wiadomo, że jak trwoga, to do Boga... Stąd, odkrywanie na nowo postaci Św. Szymona  z Lipnicy, świątobliwego kapłana z zakonu Bernardynów, w powszechnej opinii patrona od poskramiania wszelkich żywiołów.  Przez całe stulecia pozostającego w cieniu innych świętych polskich okresu  średniowiecza, jak Wojciech, Świerad, Stanisław czy Kinga. Nawet w rodzimej diecezji nie jest czczony jako jej patron. Również mało kto wie, że  obecny święty tuż po święceniach w Krakowie był przez rok 1465 gwardianem tarnowskiego klasztoru Ojców Bernardynów. Na szczęście od kilku dni Szymon z naszej podtarnowskiej Lipnicy przestał być świętym anonimowym. Jego wstawiennictwo wzywane jest teraz szczególnie mocno. O modlitwę wstawienniczą - odmawianie specjalnej litanii, dobrze znanej w Lipnicy Murowanej, apelował m.in. biskup tarnowski Andrzej Jeż. To również dobra okazja do przypomnienia, że Święty Szymon to nie tylko sympatyczny mnich z „Historii żółtej ciżemki” - kultowego niegdyś filmu dla młodzieży.

Czytaj więcej...

27 marca

To data dla ludzi teatru wyjątkowa. To święto, którego dziś nie ma, pozostało jedynie w kalendarzu i pamięci ludzi sceny. Apokalipsa - czas ostateczny, w którym przyszło nam żyć ma dziś diabelską maskę koronawirusa. W teatrze maska zawsze była ważna, to jeden z jego podstawowych atrybutów ale czy teraz wyrzuceni poza margines zawirusowanej rzeczywistości także musimy je nosić... aby przetrwać ten stan wojenny w kulturze. Tak dziwnego, ale przede wszystkim smutnego Międzynarodowego Dnia Teatru nie przewidział chyba nikt.  Nie ma przedstawień, nowych premier, okolicznościowych spotkań, nagród i gratyfikacji.  A miało być tak pięknie! Wystrzałowo i odświętnie! Bo w tym roku 27 marca wystrzelił w piątek. Piątek! Co za słowo iskra! Do niedawna słowo zapłon. Najlepszy dzień do świętowania, bo trwać może i całą sobotę, a zawstydzić niedzielą o poranku.  Niestety ktoś zatrzymał życie, porozbijał szampanówki i wszystko stało się nieznośnie puste. Niby każdy jakoś sobie radzi.  A jednak coś wisi niedobrego w powietrzu. Jakiś wirus przygnębienia. Patrzymy przez okna na wyludnione ulice i stajemy się powoli niczym z parapetu kocięta. Tyle nam wolno. Sennie spoglądać na smutną rzeczywistość i trwać, czekać. Ale na kogo? Na Godota, który nie przyjdzie... .  Wszak po to jest teatr, aby zmieniać świat, zmieniać na lepszy, Boży po prostu.   

Czytaj więcej...

Zbigniew Ważydrąg

Kołysały mnie ręce matki, jej piękne pieśni i wiatru oddech od pól, od rozłogów...

Mieszka wśród Frasobliwych i Ukrzyżowanych, którym oddał dom i siebie. Dzieła Zbigniewa Ważydrąga słyną z połączenia elementów abstrakcji i surrealizmu ze sztuką ludową. Obok malarstwa i fotografii, artysta zajmuje się także rzeźbą - to jego krzyż Święty Jan Paweł II tulił do policzka w czasie swojego ostatniego Wielkiego Piątku,  W 2004 roku ukazał się jego tomik wierszy pt. "Jesteś blisko", a także wspomnienia o ks. Janie Twardowskim, dla którego za życia stał się dostawcą ołówków zakończonych rzeźbą Chrystusa Frasobliwego. Jest także uznanym kolekcjonerem sztuki ludowej.  Do dziś mieszka  w rodzinnym domu – pracowni - stodole w Jasieniu koło Dębna, gdzie gościł mnie kilka razy. Poznałem go wiele lat temu na Jamnej w słynnym ośrodku duszpasterskim Ojca Jana Góry - przegadaliśmy w tamtejszym lektorium niejedną nockę przy kominku i dobrym winku... . Ma tam zresztą swoją stałą ekspozycję malarsko - rzeźbiarską. Potem zrobiłem z nim duży wywiad do nieistniejącego już tygodnika "Echo Tarnowa" (przedrukowało go kilka liczących się wówczas periodyków kulturalnych), widywaliśmy się na wielu wernisażach i warsztatach. Ostatnio w lipcu ub.r. w Tuchowie na  poplenerowym wernisażu wystawy malarstwa – "Sacrum Natury i Sacrum Kultury’’, organizowanym corocznie przez znaną, niegdyś tarnowską a od wielu lat francuską, malarkę i animatorkę kultury Krystynę Baniowską-Stąsiek. 

Czytaj więcej...

Galicja, fenomen odległej krainy

czyli powtórka z historii w sam raz na czas zarazy...

Czy Galicja to naprawdę daleki, obcy kraj? - zastanawia się na swoim autorskim blogu "Ewy zauważenia", znana i ceniona w Wiedniu i Tarnowie, skąd się wywodzi, koneserka dobrej sztuki i bywalczyni wiedeńskich salonów Ewa Steinhardt. Proponując interesującą podróż po Galicji jako miejscu już nieistniejącym, które zniknęło z mapy Europy wraz z rozpadem monarchii austro-węgierskiej w 1918 roku. Jednak Galicja jako terytorium nadal żyje w pamięci Polaków, Ukraińców, Austriaków, Żydów i Czechów, a także stanowi wciąż niewygasły mit historyczny, zwykle wiązany z Austrią i duchem monarchii Habsburgów. Galicja to niezwykłe, fenomenalne wprost miejsce przenikania się różnych kultur i religii, a zarazem miejsce kształtowania się nowych idei politycznych i budzenia się świadomości odrębności narodowej. Miejsce, gdzie mit zaginionego królestwa żywy jest do dziś.

Czytaj więcej...