ROZMOWY PRZY STOLE I NIE TYLKO

Czyli - „Śluby panieńskie” w Teatrze im. L. Solskiego

„(…) Mają wady mężczyźni, ma także płeć nasza.
Zatem szalą rozsądku ta strona przeważa,
Co swoje błędy karci, a cudze pobłaża.”
Źródło: „Śluby panieńskie” Autor: Aleksander Fredro

Miałam przyjemność obejrzeć - pisze tarnowska poetka Justyna Babiarz, przedpremierowy pokaz komedii - „Śluby panieńskie” Aleksandra Fredro w reżyserii Wojciecha Malajkata w sobotę, 15 września 2018 r., już na tydzień przed oficjalnym początkiem XXII Ogólnopolskiego Festiwalu Komedii Talia, gdzie będzie on przedstawieniem konkursowym. Swoje rozważania rozpoczęłam od mojego ulubionego cytatu z tej sztuki i to dzięki niemu właśnie wiem z całą pewnością, że pisząc ją Aleksander Fredro, uśmiechając się zarazem do każdego z osobna, nie pobłażał jednak nikomu. Natomiast w związku z tym, że „Śluby panieńskie” stanowią literacką klasykę, w dodatku rodzimą, autor komedii uśmiecha się do nas w dalszym ciągu w równie łatwy do odczytania sposób jak dawniej. Czyni to tym razem w inscenizacji wyreżyserowanej przez znakomitego artystę - Wojciecha Malajkata.

Czytaj więcej...

PODKOMORZY RUSZA

czyli
WAŁĘSA W KOLONOS NA DOBRY (?) POCZĄTEK

Rzadko dziś mamy okazję odwoływać się do klasyki - konstatuje w przeddzień tarnowskiej Talii nasza stała recenzentka Katarzyna Cetera. Do „przyzwoitej” klasyki odwołujemy się jeszcze rzadziej. Odnoszę czasem wrażenie, że takie celowe hibernowanie odnosi się nie tylko do literatury – „cierpi” również nieeksploatowana antyczna sztuka, a dramaty i tragedia grecka w pierwszej kolejności. Po macoszemu traktuje się epokę – jako zbyt marmurową i sztywną, ale chyba jeszcze rzadziej zagłębiamy się w literaturę starożytnej Grecji w poszukiwaniu inspiracji dla uniwersalnych prawd i wartości. Odniesienia do sofoklejskiej tragedii wykorzystane w tworzeniu spektaklu o Lechu Wałęsie, przygotowanym w krakowskim Teatrze Łaźnia Nowa (premiera 8 września) - nieco zaskakują. To pierwsze wrażenie – które na szczęście nie mija.

Czytaj więcej...

Co wydarzyło się 17 września 1939 roku?

Niestety, zaledwie co drugi Polak wie, co wydarzyło się 79. lat temu - tak przynajmniej wynika z sondażu GFK Polonia dla "Rzeczpospolitej". Tylu ankietowanych wybrało odpowiedź, że tego dnia Rosja Sowiecka zaatakowała nasz kraj. 19% badanych sądzi jednak, że to dzień niemieckiego ataku. Inni twierdzili, że to dzień wybuchu Powstania Warszawskiego albo dokonania mordu w Katyniu. Dobitnie świadczy to o katastrofalnym poziomie nauczania historii w naszych szkołach. Być może powinien, wzorem "Wołynia", powstać film fabularny lub serial. Wszak wydarzenia wydarzenia 17 września to temat na prawdziwie antyczny dramat... 79 lat temu, 17 września 1939 roku, Armia Czerwona bez wypowiedzenia wojny zaatakowała Polskę. Zgodnie z radziecko-niemieckim porozumieniem zawartym w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona przekroczyła granice Polski. Związek Radziecki złamał pakt o nieagresji, który miał obowiązywać do końca 1945 roku. Rosjanie zaatakowali o 6.00 rano. Wprowadzili do Polski ponad 4 tysiące czołgów, 1800 samolotów i prawie 2 miliony żołnierzy, którym Polacy mogli przeciwstawić jedynie ponad 300 tysięcy żołnierzy. Polska była całkowicie zaskoczona agresją Armii Czerwonej.  Atak na wschodzie pozbawił armię polską podstawowego zaplecza do organizowania wojska na front walki z Niemcami. Konsekwencje agresji sowieckiej z 17 września 1939 roku ponosimy do dziś. Te wydarzenia ukształtowały bowiem obecną granicę Polski. Propaganda sowiecka określała agresję na Polskę jako "wyprawę wyzwoleńczą" w obronie "ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi". W konsekwencji ataku do niewoli sowieckiej trafiło ponad pół miliona polskich żołnierzy. Nastąpiły także masowe deportacje ludności, które według różnych źródeł, objęły od kilkuset tysięcy do miliona obywateli polskich. Poniżej przypominamy, napisany kilka lat temu, znakomity i ciągle aktualny felieton, nieżyjącego już prof. Józefa Szaniawskiego opublikowany na łamach Naszego Dziennika.

Czytaj więcej...

Fascynacja zbrodnią

Nieodzowną i niezawodną towarzyszką mojego pisania jest cisza.

Dzisiaj, w sobotnie popołudnie 15 września,Tarnowskie Muzeum Okręgowe zorganizowało w Ratuszu spotkanie z pisarzem Krystianem Janikiem, autorem książki „Pomsta – Opowieści z dziejów miasta Tarnowa”, będącej debiutem prozatorskim autora. Młody literat jest rdzennym tarnowianinem, mieszkańcem Starówki, co nie jest bez znaczenia, bowiem to właśnie Rada tego Osiedla patronuje i promuje literackie pasje swojego mieszkańca. I to jej przedstawiciel Jerzy Kowalski bardzo profesjonalnie poprowadził to spotkanie. Wzrastająca aktywność tego organu samorządowego, i to na bardzo różnych polach, kreuje Radę Osiedla "Starówka" na niekwestionowanego lidera tarnowskich ruchów obywatelskich. Podczas spotkania, którego uczestnicy wypełnili do ostatniego miejsca Salę Pospólstwa, była możliwość bezpośredniej rozmowy z autorem i zakupu książki wraz z autografem pisarza. O "Pomście" zrobiło się głośno jeszcze przed jej ukazaniem się drukiem. Książka przebojem wdziera się na literacki parnas, o czym najlepiej świadczy zaproszenie autora na Międzynarodowe Targi Książki, które odbędą się w październiku w Krakowie, co w przypadku debiutantów nie zdarza się zbyt często. - Kryminały noir, kryminały retro, a co powiecie na kryminał staropolski? Barokowy, mroczny i niesamowity suspens nieustannie zaskakuje i intryguje, wciąga czytelnika w niecodzienne śledztwo. Polecam wszystkim tym, którzy szukają wirtuozerskich historii zapadających w pamięć – napisała o „tarnowskiej” powieści Katarzyna Pessel na takijestswiat.blogspot.com.

Czytaj więcej...

"A to Polska właśnie"...?

To już tradycja, że jesienią Tarnów komedią stoi, a to za sprawą Ogolnopolskiego Festiwalu Komedii "Talia", którego 22 edycja rozpoczyna się już za tydzień i potrwa od 21 do 30 września 2018 r. Widzowie będą mieli okazję zobaczyć dziesięć spektakli konkursowych z całej Polski oraz spektakle towarzyszące. Zbliżające się wydarzenia poprzedziła konferencja prasowa zorganizowana we środę 12 września, podczas której dyrekcja teatru przedstawiła plany repertuarowe na rozpoczynający się właśnie nowy sezon teatralny 2018/2019 i zaprezentowała pełne artystyczne menu zbliżającego się Festiwalu. Relacjonowała go będzie na bieżąco nasza stała recenzentka Katarzyna Cetera. A rozpocznie go  ponadczasowa komedia Aleksandra Fredry „Śluby panieńskie” w reżyserii Wojciecha Malajkata. Oficjalna premiera tej niezwykle zabawnej i wciąż aktualnej opowieści o odwiecznej wojnie płci, w której wszystkie chwyty są dozwolone, odbędzie jutro w niedzielę 16 września o godz. 19. Na całość tych teatralnych Dionizji bilety zostały już dawno rozsprzedane. Jak zapowiada Marcin Hycnar, dyrektor artystyczny teatru, sztuki przygotowywane na ten sezon to dzieła rodzimych autorów ze względu na 100 – lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Na tej samej zasadzie dobrano przedstawienia festiwalowe. A wszystko spięte wspólnym, zaczerpniętym z "Wesela" S. Wyspiańskiego, hasłem "A to Polska właśnie". - Chcielibyśmy przedstawić tarnowianom te pozycje z naszej rodzimej literatury, nie tylko dramatycznej, którymi możemy się pochwalić. Wybraliśmy te, które są najcenniejsze i które coś ważkiego mówią o nas, Polakach, i o kraju, w którym przyszło nam żyć zarówno dawno, dawno temu jak i współcześnie – wyjaśnia dyrektor Hycnar.

Czytaj więcej...

Helena Marusarz

100 rocznica urodzin tej wybitnej sportsmenki i patriotki, utalentowanej narciarki, członkini WZW i kurierki tatrzańskiej, rozstrzelanej 12 września 1941 r. przez Niemców w Pogórskiej Woli - połączone z 100 rocznica Odzyskania Niepodległości stały się okazją do zorganizowania przez tamtejszą szkołę podstawową uroczystego święta patronki szkoły - W ten sposób oddajemy hołd pomordowanym w czasie II wojny światowej, a szczególnie tym, którzy do końca wierni sprawie, za którą walczyli, oddali jej swoje życie. A na pewno taką postacią jest patronka naszej szkoły Helena Marusarzówna – mówiła pod pomnikiem upamiętniającym tamte tragiczne wydarzenia Regina Kiwior, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Heleny Marusarzówny w Pogórskiej Woli. Na urodziny została zaproszona rodzina patronki oraz placówki, które noszą jej imię. Bohaterska narciarka i kurierka zginęła dokładnie 77 lat temu i żal, że od kilkunastu lat pomnik Ofiar Hitleryzmu w Pogórskiej Woli niszczeje, a wokół rosną drzewa i krzaki. Kierowcy mówią, że był on kiedyś doskonale widoczny z krajowej czwórki (odcinek Tarnów - Pilzno), a teraz jest mocno zarośnięty i przynosi wstyd gospodarzom Gminy Skrzyszów. - Ten pomnik nie jest zniszczony - twierdzi miejscowy wójt Marcin Kiwior, tylko jest z piaskowca i się skruszył. Druga sprawa to teren wokół pomnika – jest to grunt prywatny. Spotkań ze spadkobiercami było ostatnio sporo. Liczę, że w ciągu dwóch czy trzech lat uda się uregulować stan prawny tego terenu. Wtedy będziemy mogli rozpocząć prace wokół pomnika. Jest to piękne miejsce i chcemy je odpowiednio zagospodarować. Mamy sponsora, który chciałby się zaangażować i zapłacić za wszystkie prace, związane z odnową, bądź też dobudową odpowiedniej infrastruktury wokół pomnika – deklaruje gospodarz gminy. To ambitne plany na przyszłość, a teraz wystarczyłoby tylko skrzyknąć miejscowych harcerzy i młodzież aby uporządkowała choć trochę otoczenie pomnika  swojej bohaterki i patronki... Byłaby to przy okazji znakomita lekcja historii i wychowania patriotycznego.

Czytaj więcej...

NIESPODZIEWNY KONIEC LATA

czyli
TRANS/MISJE BEZ GRANIC
(pocztówka z lepszego świata – po sąsiedzku)

To wydarzenie wcale nie odbywa się za siedmioma górami i siedmioma lasami - sprawozdaje po dłuższej przerwie nasza teatralna korespondentka Katarzyna Cetera. To prawda, aby mogło dojść do skutku, musiały zostać uruchomione niespożyte pokłady kreatywności i energii. Wymagało to wielu wysiłków, poświęceń i koordynacji kilku działów różnych teatrów europejskich naraz, wielkich pieniędzy (kosztował ponad półtora miliona polskich złotych). A przecież… były wakacje. I okazało się, że (jak zwykle) - w kulturze i polityce mamy „sezon ogórkowy”, a w rzeszowskim teatrze praca wre.

Czytaj więcej...

Bzykanie po tarnowsku

Ach ten wspomnień czar czyli wakacje za nami...

Wrażliwi niech tego tekstu nie czytają. Wrażliwi i ortodoksi. Z bzykaniem nasze babki i prababki miały wielki problem. Szczególnie te koszarowe, „siatkary”, zadające się ze stacjonującymi w Tarnowie ułanami… . Niesamowicie bały się ciąży. Mówię o okresie, w którym były jeszcze panienkami. Przybywały do Tarnowa z bliższych lub dalszych wsi, najmowały się na służbę w domach mieszczańskich, inteligenckich, często żydowskich. Jeżeli były pracowite i miały szczęście poznawały w Tarnowie chłopaków z innych wsi, którzy także w mieście szukali szczęścia. Wychodziły za mąż dając podwaliny pod tysiące dzisiejszych tarnowskich rodzin. Oczywiście, zanim wyszły za mąż, często zachodziły w ciążę. Wtedy sytuacja była dramatyczna – pisze w swoich smakowitych esejach znany tarnowski historyk i filantrop Antoni Sypek...

Czytaj więcej...