Taki pozornie mało artystyczny tytuł nosi otwarta w ostatni czwartek 9 stycznia o godz.17 w prestiżowej Galerii Hortar zlokalizowanej przy ul. Legionów 32 wystawa grupy artystów dydaktyków Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Ekspozycja zainspirowana jest poematem Karola Wojtyły „Kamieniołom” oraz encykliką Jana Pawła II „Laborem exercens”. Ta niezwykła ekspozycja została przygotowana w ubiegłym roku w krakowskiej Galerii Krypta u Pijarów a do Tarnowa trafiła dzięki rekomendacji, nie żyjącego już niestety, wybitnego krakowskiego malarza prof. S. Rodzińskiego – wielkiego przyjaciela Galerii Hortar i jej właścicieli państwa Kopczyńskich, znanych tarnowskich filantropów i mecenasów kultury.
„Jakże bliskie nam artystom są słowa zawarte w jego poemacie dotyczące tworzywa, natchnienia i uczestnictwa. Jan Paweł II jako poeta miał głęboką świadomość tajemnicy procesu twórczego, poszukiwania ostatecznej formy i wyrazu. Dobrze wiedział jak często jest to żmudny i złożony proces. To doświadczenie artysty. Prezentowane na wystawie obrazy, rzeźby, grafiki i obiekty dziewięciu artystów dydaktyków wprowadzają nas na drogę refleksji o życiowych i artystycznych wartościach, które stawiają pytania o dzisiejszy sens i znaczenie pracy, wolności, solidarności” – pisze kurator wystawy, prof. ASP w Krakowie, Marta Makarczuk.
Słuchaj, kiedy stuk młotów miarowy i tak bardzo swój
przenoszę wewnątrz ludzi, by badać siłę uderzeń –
słuchaj, prąd elektryczny kamienistą rozcina rzekę –
a we mnie narasta myśl, narasta dzień po dniu,
że cała wielkość tej pracy znajduje się wewnątrz człowieka.
Karol Wojtyła, Kamieniołom, 1956
Prof. Marta Makarczuk w latach 2001-2006 studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 2006 roku obroniła dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Stanisława Rodzińskiego oraz aneks rysunkowy w pracowni prof. Jacka Gaja. W 2007 roku praca dyplomowa została nagrodzona medalem przez TPSP w Dworku Jana Matejki w Krakowie. W 2007 roku laureatka Stypendium Twórczego Miasta Krakowa. W latach 2008-2011 pełniła funkcję asystenta w Pracowni Malarstwa prof. Stanisława Rodzińskiego na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 2012 roku uzyskała stopień doktora, a w 2017 roku uzyskała habilitację w dziedzinie sztuki – plastyka, dyscyplinie artystycznej – sztuki piękne. Obecnie pracuje na stanowisku profesora uczelni na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Uprawia malarstwo olejne, rysunek, ilustrację książkową oraz kolaż, prowadzi szkicowniki, sporadycznie pełni funkcję kuratora wystaw związanych ze sztuką. Tematyka jej obrazów skupia się wokół figuratywnych przedstawień metaforycznych, które dotyczą problemu malarskiego i zarazem metafizycznego, związanego z sakralizacją rzeczywistości. Głównym uzasadnieniem powstających obrazów oraz całego procesu twórczego jest cel metafizyczny, który tkwi u podłoża obserwacji natury i jest świadomym zamiarem jej kontemplacji jako źródle przeżyć metafizycznych. Elementami kompozycji współtworzące często narracje obrazów to człowiek, forma kobiety, motyw okna, rzeźby, fragment pejzażu czy martwej natury.
Uczestnicy wystawy:
Prof. Marcin Surzycki (Wydział Grafiki)
Jego grafiki skupiają się wokół materii i struktury kamienia, jego siły i monumentalności, niosąc ponadczasową moc.
Prof. ASP Grzegorz Wnęk (Wydział Malarstwa)
Jego obrazy przywołują dziecięce pragnienia wolności i poczucia bezpieczeństwa.
Prof. ASP Rafał Pytel (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki)
Jego grafika jest inspirowana fragmentem poezji Karola Wojtyły Profile Cyrenejczyka/Robotnik Fabryki Broni.
Prof. ASP Monika Wanyura–Kurosad (Katedra Scenografii)
W cyklu jej grafik odbija się echo kamieniołomu – szorstkie formy, powtarzalny rytm pracy, monotonnej i ciężkiej oraz przestrzeń, cisza wolności i czerwień związana z braterstwem.
Dr Marta Bożyk (Wydział Grafiki)
Jej linoryty to przekaz siły człowieczeństwa, sensu istnienia pracy, myślenia i tworzenia dobra dla ludzkości ponad swoje dobro.
Dr Tomasz Westrych (Wydział Architektury Wnętrz)
Jego rzeźba jest refleksją/wspomnieniem minionego bólu, po którym to doświadczeniu człowiek jest już kimś innym.
Dr Katarzyna Stryszowska-Winiarz (Wydział Architektury Wnętrz)
Głównym wątkiem jej obrazów są inspiracje z nieograniczonej materii, pozornie martwych rzeczy – kamieni, okruchów materii, z geologii zakorzenionej głęboko w działaniu ziemi i efektu pracy człowieka.
Dr Tomasz Bielecki (Wydział Rzeźby)
Jego płaskorzeźby/plakiety ukazują w dłoniach ludzkich gesty modlitwy, oczekiwania, wspomnienia.
Jan Paweł II zanim stał się papieżem, a wcześniej biskupem Krakowa, był studentem i robotnikiem. Po maturze w 1938 roku jako junak w hufcu pracy budował drogę łączącą Zubrzycę Górną z Zawoją przez Przełęcz Krowiarki. Później w 1940 roku ciężko pracował fizycznie w kamieniołomie na Zakrzówku oraz w fabryce sody kaustycznej Solvay w Krakowie. Istnieje duchowe znaczenie tego początku ciężkiej pracy studenta Wojtyły. Wspomniana budowa drogi i praca w kamieniołomie, gdzie młotem wydobywał kruszywo ze skały, pozwala zobaczyć jak ten początek odzwierciedlał się już w dojrzałej osobie Jana Pawła II i jego późniejszej pracy. Niegdyś materia skały, kamienia, w której drążył – pracując, łupiąc, rozbijając głęboko kamienne bloki – ukształtowały głębokiego człowieka, który później jako Jan Paweł II, już nie w kamieniu bezpośrednio drążąc, ale w innych materiach ludzkich, wydobywał sens podejmowanych decyzji, wskazując kierunek właściwej drogi. W pewnym sensie cały świat stał się jego miejscem pracy – kamieniołomem.
tekst i zdjęcia – Ryszard Zaprzałka
