W pierwsze dni listopada płoną cmentarze i nasze serca… Płyną rzeki ludzi i mocno osadzone w polskiej tradycji wspominki czy też wypominki przywołujące pamięć o ludziach, którzy odeszli w mijającym roku. Takich „rankingów” pełne są media, te ogólnopolskie jak i te lokalne, w zależności od śladów, jakie pozostawili Oni w zbiorowej i indywidualnej pamięci… . Nie inaczej jest i w naszym galicyjskim miasteczku gdzie lista ta obejmuje kilkanaście nazwisk od luminarzy lokalnej kultury, różnej proweniencji działaczy, duchownych i lekarzy a na zwykłym stolarzu kończąc…
28 listopada w wieku 104 lat zmarł gen. Zdzisław Baszak ps. „Pirat” – żołnierz 16. Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej i oficer Armii Krajowej. Uczestniczył w kampanii wrześniowej (bitwa pod Pszczyną) i brawurowej akcji przetransportowania z okupowanej Polski do Anglii zdobytych części rakiety V-2, (tzw. Akcja Trzeci Most). Był odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Armii Krajowej.
14 grudnia w wieku 80 lat zmarł Andrzej Grzyb, działacz sportowy, który w przeszłości był dyrektorem i prezesem ZKS Unii Tarnów. Przez kilkadziesiąt lat prowadził też klub bilardowy MUKS IKS Tarnów.
20 grudnia odszedł Jerzy Martynów, znany, uznany i ceniony w kraju i za granicą tarnowski malarz, rzeźbiarz i architekt. Artysta od dłuższego czasu zmagał się z ciężką chorobą. Miał 68 lat.
2 stycznia w wieku 95 lat zmarł Karol Krasnodębski – legenda tarnowskiej „Solidarności”, współzałożyciel Duszpasterstwa Ludzi Pracy, działacz opozycji antykomunistycznej, dwukrotnie internowany w czasie stanu wojennego, współzałożyciel NSZZ Solidarność w Małopolsce, były poseł ziemi tarnowskiej. Odznaczony Medalem Zasłużony dla Małopolskiej Solidarności, Medalem „Niezłomnym w Słowie” i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
7 lutego, w wieku 84 lat zmarł Jacek Janicki, wszechstronny artysta i pedagog oraz wzięty felietonista tygodnika „Miasto i Ludzie. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa i Grafiki oraz Pracowni Miedziorytu, Litografii, Drzeworytu. Autor projektu medalu „Za Zasługi dla Miasta Tarnowa”, teki rysunków „Zabytki Tarnowa” na M/S „Tarnów”, portretu gen. J. Bema na M/S „J.Bem”, portretu gen. J. Bema dla Ministerstwa Pracy w Budapeszcie oraz wielu projektów odznak sportowych i wędkarskich, dyplomów, proporczyków, reklam i exlibrisów. Uczestnik ponad 130 wystaw w kraju i za granicą. Uprawiał wiele dyscyplin, m.in. malarstwo, grafikę artystyczną i użytkową, rysunek, scenografię. Miał 84 lata.
Zbigniew Rybski – zmarł 19 lutego 2025 roku. Artysta – filmowiec, ceniony animator i działacz kultury.
Ewa Czajkowska-Smożewska – zmarła 24 marca 2025 roku w wieku 74 lat. Wieloletnia aktorka tarnowskiego teatru, żona byłego dyrektora tarnowskiej sceny, Ryszarda Smożewskiego, znana nie tylko tarnowskiej publiczności. Występowała również w teatrach im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, Lubuskim w Zielonej Górze, Dramatycznym i Współczesnym w Szczecinie oraz w Ludowym w Nowej Hucie. Była aktorką filmową i dubbingową, a publiczności telewizyjnej dała się poznać z występów w Teatrze Telewizji.
15 marca po ciężkiej chorobie zmarł prof. Andrzej Maciejczak, wybitny neurochirurg i ceniony wykładowca, kierownik Kliniki Neurochirurgii w Szpitalu Wojewódzkim im. św. Łukasza w Tarnowie. Za swoje osiągnięcia został uhonorowany najwyższymi odznaczeniami, m.in.: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Miał 65 lat.
Prof. Włodzimierz Siedlik – zmarł 7 czerwca 2025 roku w wieku 61 lat. Dyrygent, chórmistrz, pedagog, wieloletni dyrektor i kierownik artystyczny Chóru Polskiego Radia w Krakowie. Założyciel Tarnowskiej Orkiestry Kameralnej i były dyrektor tarnowskiej szkoły muzycznej. Laureat wielu konkursów dyrygenckich. Uhonorowany Nagrodą im. Jerzego Kurczewskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie dyrygentury i nagrodą Honorowego Złotego Mikrofonu. Pracował z chórami Cantus, Psalmodia oraz Chórem Męskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Odznaczony medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” nadawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
14 czerwca w wieku 74 lat zmarła Barbara Brożek-Czekańska – artystka, popularyzatorka Mościc, radna miejska V kadencji i przewodnicząca Komisji Kultury i Ochrony Zabytków.
8 lipca odszedł do wieczności bp Władysław Bobowski – biskup pomocniczy senior diecezji tarnowskiej. Był inicjatorem m.in. programu letniego wypoczynku młodzieży „Wakacje z Bogiem” oraz twórcą i rozwojowym opiekunem Dziewczęcej Służby Maryjnej. Zasłużony duchowny spoczął na cmentarzu parafialnym w rodzinnym Tropiu. Miał 93 lata.
Stanisław Winczura – zmarł 14 lipca 2025 roku w wieku 80 lat. Poeta, wieloletni prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Tarnowie.
20 sierpnia w wieku 86 lat zmarł arcybiskup senior Józef Kowalczyk, wieloletni nuncjusz apostolski w Polsce, arcybiskup gnieźnieński i były prymas Polski; bliski współpracownik św. Jana Pawła II. Pochodził z Jadownik Mokrych w gminie Wietrzychowice (pow. tarnowski). Zainicjował tam budowę Ośrodka Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz Izby Pamięci Pontyfikatu Jana Pawła II.
29 sierpnia w wieku 77 lat zmarł Andrzej Grabowski – związany z Ciężkowicami poeta, prozaik, publicysta, autor książek dla dzieci i młodzieży, fraszek, satyr, humoresek i widowisk teatralnych, Kawaler Orderu Uśmiechu.
14 października odszedł Roman Zubek – muzyk, kompozytor, pedagog, wieloletni dyrektor Zespołu Szkół Muzycznych w Tarnowie. Miał 92 lata.
Józef Kiełbasa – 3 listopada zmarł w wieku 76 lat wybitny artysta rzemieślnik – stolarz, przez całe zawodowe życie związany z Teatrem im. L. Solskiego w Tarnowie. To w kierowanej przez niego pracowni stolarskiej powstało setki znakomitych scenografii, cenili go znani w Polsce scenografowie i aktorzy.
I jeszcze przypomnienie z ubiegłego roku – dwie dotąd nie wyjaśnione, tajemnicze sprawy:
W maju 2024 r. 16-letni chłopiec Szymon zginął od ciosu scyzorykiem w popularnym Lasku-Lipie, stając w obronie dobrego imienia swojego ojca. O rok starszy od ofiary morderca, niezwykle starannie i skutecznie chroniony – przez kogo?, po krótkim pobycie w ośrodku wychowawczym został przez prokuratora Mieczysława Sienickiego wypuszczony na wolność! Jednym z powodów było ponoć umożliwienie mu ukończenia szkoły średniej i zdanie matury! Do tej pory nie rozpoczął się nawet jeszcze jego proces…
W lipcu 2024 roku na plebanii parafii Chrystusa Króla Dobrego Pasterza znaleziono ciało 37 – letniego ks. Mariusza Kmaka. Zmarły kapłan był także cenionym strażakiem OSP. Śledztwo zostało b. szybko zamknięte i umorzone.
W powszechnym odczuciu śmierć jest lękiem, dramatem, postrachem. Nie chcemy o niej myśleć i mówić, oddalamy ją, jakby nie dotyczyła nas, tylko innych, jakbyśmy mieli tu pozostać na zawsze. Jak oswoić własne myśli ze śmiercią i przemijaniem? Jak pogodzić się ze śmiercią i przemijaniem najbliższych? Dobrą na to chwilą są listopadowe zaduszki, kiedy idziemy na cmentarze szukać cieni tych, którzy odeszli, a którzy kiedyś, przed chwilą, byli z nami, wśród nas, tuż obok… Płaczą wtedy pospołu niewierni Tomasze i agnostycy a tańczą jeno kamienne anioły i płomienie świec…
Ryszard Zaprzałka
