czyli
PRZYSZŁOŚĆ ZACZYNA SIĘ W KRAKOWIE.
Przez cały ubiegły weekend, od 12 do 14 września w pałacu Potockich odbywał się V Kongres Futurologiczny – relacjonuje nasza krakowska korespondentka Katarzyna Cetera – coroczna, interdyscyplinarna konferencja łącząca świat kultury, nauki i nowych technologii. Wydarzenie inspirowane twórczością Stanisława Lema zostało zainaugurowane w 2021 roku z inicjatywy Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej we współpracy z Krakowskim Biurem Festiwalowym– od tego czasu jest przestrzenią refleksji nad przyszłością cywilizacji.
W programie tegorocznej edycji znalazły się się debaty, wykłady, warsztaty i spotkania autorskie. Swój udział w imprezie zapowiedzieli m.in. naukowcy związani z Centrum Badań Kosmicznych PAN, Narodowym Centrum Badań Jądrowych oraz innymi ważnymi instytucjami naukowymi. Nie zabrakło osób zajmujących się tworzeniem literatury science fiction, krytyką literacką, popularyzacją nauki oraz aktywizmem społecznym. W czasie kongresu poruszone zostały tematy związane z eksploracją kosmosu, etyką technologiczną, zmianami klimatycznymi oraz wpływem popkultury na sposób myślenia o przyszłości.
Jak co roku podczas kongresu spotkali się pisarze, wydawcy krytycy i dziennikarze, a także specjaliści nauk humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych. W tym roku odbywała się również część warsztatowo-dydaktyczna, adresowaną do kandydatów na studia, studentów oraz nauczycieli. Kongres swoją obecnością zaszczycili reprezentanci instytucji związanych z sektorem kosmicznym i technologicznym, między innymi prof. dr hab. Grzegorz Wrochna, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, dr inż. Jacek Oko, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, dr hab. Piotr Orleański, dyrektor Centrum Badań Kosmicznych PAN, prof. dr hab. inż. Tadeusz Uhl, dyrektor Centrum Technologii Kosmicznych AGH oraz mgr inż. Wiesław Paluszyński, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego.
Tematami, do których odnosili się eksperci, były zagadnienia związane z astronautyką, sztuczną inteligencją i zrównoważonym rozwojem. Nie zabrakło też znanych twórców kultury. W debacie na temat roli science fiction w kanonie lektur szkolnych zabrał głos Rafał Kosik. Udział w dyskusji na temat pola walki przyszłości wziął dr Michał Cholewa. Wojciech Gunia opowiedział zaś o horrorze w przestrzeni kosmicznej.
Honorowym gościem konferencji była Agnieszka Żuławska-Umeda, która włączyła się w dyskusję na temat twórczości największych polskich pisarzy fantastyki naukowej. Podczas konferencji przewidziana była również premiera albumu muzycznego COMMNTARII LUNARES: W HOŁDZIE JERZEMU ŻUŁAWSKIEMU. Przez wzgląd na szczególną rocznicę program wydarzenia przede wszystkim skupił się na tematach dotyczących Księżyca oraz kosmosu, które przybliżone zostały w zakresie zarówno dokonań naukowych, jak i fikcji obecnej w kulturze popularnej.
Dzięki nawiązaniu współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą oraz Politechniką Rzeszowską, pierwszego dnia konferencji na dziedzińcu Pałacu Potockich można było podziwiać jedyną w Polsce rakietę suborbitalną z napędem hybrydowym Turbulencja oraz łaziki planetarne Kalman i Legendary.
Kongres promuje dialog między wyobraźnią a nauką, łączy perspektywę twórczą z akademicką refleksją. Organizatorzy co roku przywiązują szczególną wagę do pracy z młodymi ludźmi, dlatego w części edukacyjnej odbywały się zajęcia zarówno dla uczniów, jak i studentów oraz nauczycieli – poświęcone popularyzacji nauk ścisłych, przyrodniczych i humanistycznych, nowoczesnym sposobom nauczania, a także kreowaniu wizji przyszłości.
Wydarzenie zostało podzielone na Blok Kultury oraz Blok Nauki – oba pasma akcentują wzajemne przenikanie się tych dziedzin. Istotne miejsce w programie zajmuje literatura science fiction jako narzędzie śledzenia przemian cywilizacyjnych, a także element dziedzictwa kulturowego, do którego nawiązuje kongres, czerpiąc z twórczości Stanisława Lema.
Gospodarzem Kongresu Futurologicznego był Kraków – Miasto Literatury UNESCO, a jednocześnie przestrzeń szczególnie ważna dla Stanisława Lema, ponieważ pod Wawelem pisarz osiadł na stałe po zakończeniu II wojny światowej. Organizatorami wydarzenia były: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej, Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz Wydawnictwo IX.
Kongres Futurologiczny odbywa się pod honorowym patronatem m.in. Polskiej Agencji Kosmicznej, Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz Polskiego Towarzystwa Informatycznego, a jego mecenasami są Sener Polska i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Udział w kongresie był bezpłatny, jednak wstęp przewidziano wyłącznie dla osób pełnoletnich.
Katarzyna Cetera
