14. FESTIWAL MIŁOSZA W KRAKOWIE
czyli
ZNAMY PROGRAM WYDARZENIA.
Rozmowy z Małgorzatą Lebdą, Harry Josephine Giles, Joelle Taylor, Jeleną Głazową czy Krzysztofem Czyżewskim – to tylko niektóre atrakcje wydarzenia 14. Festiwalu Miłosza – zapowiada nasza krakowska korespondentka Katarzyna Cetera, rozpoczętego w sobotę 28 czerwca a zaplanowanego do do 6 lipca 2025 roku. Podczas wydarzenia czytelnicy spotkają się z blisko osiemdziesięcioma twórcami i twórczyniami. Debaty, czytania poezji, koncerty, pokazy audiowizualne, warsztaty, performanse – tegoroczny program pełen jest różnorodnych poetyckich inicjatyw. Wydarzenia organizowane będą w kilku lokalizacjach są bezpłatne, obowiązują wejściówki. Przedstawiamy zatem szczegóły programu.
Hasłem tegorocznej edycji Festiwalu Miłosza jest tytuł jednego z najbardziej przejmujących późnych wierszy noblisty TO – mówi Szymon Kloska, kurator wydarzenia. – W utworze TO znajdujemy wyznanie starego poety dotyczące ludzkiej bezradności w obliczu spotkania z nieuchronnym złem. To zło jawi się jako niezbywalna część naszego doświadczenia. Natomiast w wierszu zdaje się czaić pytanie, czy świadomość obecności tego, czego poeta nie podejmuje się nazwać, nie jest, aby źródłem mocy czy nadziei.
Niezmiennie od lat zapraszamy do współtworzenia festiwalu środowiska twórcze i aktywistyczne z Krakowa. Podobnie jak w poprzednich latach spotkania festiwalowe zlokalizowane są nie tylko w Pałacu Potockich. Duża część wydarzeń odbędzie się w Spółdzielni Ogniwo, Willi Decjusza czy siedzibie krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, współorganizatora festiwalu – mówi Maria Świątkowska, menadżerka wydarzenia. W tym roku zaproponowaliśmy mnóstwo interesujących formatów – dodaje. – Odbędą się nie tylko debaty i czytania poezji, ale również performanse, slamy, spektakle, wydarzenia w stylu Open Mic i koncerty. Zależy nam, by pokazywać poezję we wszystkich jej formach.
W ramach preludium do festiwalu, w sobotę 28 czerwca odbyła się w krakowskim oddziale Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Druga noc mega Zinu, czyli konkursu poetyckiego i redagowania w czasie rzeczywistym jednodniówki i almanachu święta poezji pod Wawelem. Natomiast w Studiu im. Romany Bobrowskiej S-5 odbędzie się transmitowany przez Radio Kraków koncert Adama Ziemianina Poeci Polscy.
Niedzielne wydarzenia (29 czerwca) miały miejsce w Willi Decjusza. W programie znalazły spotkania z poetami, m.in. Dagmarą Kraus z Niemiec czy Krzysztofem Lisowskim, a także dyskusja wokół tomu poezji TO Czesława Miłosza i śladach twórczości noblisty w najnowszej poezji. Dzień zakończyły rozmowy z nominowanymi do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej: Urszulą Honek, Stanisławem Kaliną Jaglarzem, Olą Lewandowską, Antoniną Tosiek i Joanną Żabnicką.
Ale będą też zagraniczni goście. Versopolis, sieć blisko 40 europejskich festiwali literackich, która wspiera młodych poetów i promuje ich twórczość poza granicami ojczystych krajów, zaznaczy mocno swoją obecność podczas święta poezji w Krakowie. W ramach współpracy z siecią w tym roku będziemy gościć wybitną performerkę słowa mówionego Joelle Taylor, laureatkę T.S. Eliot Prize i Polari Book Prize, oraz czarnogórskiego poetę Vladimira Đurišicia. Z festiwalową publicznością spotka się także Harry Josephine Giles, której tom TONGUIT znalazł się na krótkiej liście nominowanych do Edwin Morgan Poetry Award oraz Felix Dennis Prize for Best First Collection, czy Penny Boxall, stypendystka Międzynarodowego Programu Rezydencjalnego Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Poetka podczas pobytu w naszym mieście pracowała nad performansem REPLAYING THE TAPE, a polscy widzowie zobaczą jego premierę właśnie podczas Festiwalu Miłosza.
Na festiwalu pojawi się również uhonorowany ukraińską nagrodą LitAkcent poeta Myrosław Łajuk, który zaprezentuje publiczności książkę BACHMUT zawierającą reportaże z frontu w Ukrainie, Amerykanin Wayne Miller, laureat wielu nagród i stypendiów, oraz tłumacz Wiktor Melnyk, autor pierwszego przekładu dramatu Juliusza Słowackiego KORDIAN na język ukraiński. Łotewska poetka i artystka wizualna Jelena Głazowa opowie o swoim wznowionym tomie WEŹ SWĄ GĘBĘ W GARŚĆ, LESIE i zaprosi czytelników na pokaz audiowizualny.
Po raz kolejny okazuje się, że polska poezja również ma się dobrze. Co roku na festiwalu pojawiają się najważniejsi polscy poeci i poetki, obok których nie można przejść obojętnie. Tym razem będziemy gościć Małgorzatę Lebdę, laureatkę najważniejszych i najbardziej prestiżowych wyróżnień na czele z Nagrodą Literacką Gdynia, Nagrodą im. Wisławy Szymborskiej czy Nagrodą Poetycką im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom roku – ORFEUSZ.
Z czytelnikami spotkają się również: Darek Foks, pisarz, filmowiec i artysta sztuk wizualnych, Kasper Pfeifer, poeta i stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców czy Krzysztof Czyżewski, pisarz, reżyser i animator działań międzykulturowych, współtwórca Fundacji Pogranicze, który podczas festiwalu wygłosi również tradycyjny wykład mistrzowski.
W połowie 2025 roku swoje premiery ma szereg tytułów, z których część będzie po raz pierwszy dostępna na Festiwalu Miłosza. Czytelnicy spotkają się m.in. z Jakubem Gutkowskim, zdobywcą Nagrody KMLU za zbiór livestream oraz Krzysztofem Pietralą, który opowie o tomie AO MANAO. Nie zabraknie uwielbianego przez publiczność wydarzenia Republica Poetica, podczas którego goście festiwalu czytają wiersze w kilku różnych językach, a także tradycyjnych rozmów o poezji, w tym o twórczości Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej i Krystyny Miłobędzkiej.
Organizatorzy Festiwalu Miłosza zadbali o różnorodność wydarzeń – w programie znajdziemy warsztaty poetyckie dla dzieci i młodzieży, spektakl Dramat w trzech aktach poetyckich, koncerty i pokazy audiowizualne. Uczestnicy festiwalu porozmawiają również o projekcie Emultipoetry, czyli Wierszach na murach, wysłuchają zmagań poetów podczas spotkań w stylu Open Mic, będą też gościć w Radiu Kraków na jubileuszu Elżbiety Zechenter-Spławińskiej. Na sam koniec wydarzenia prawdziwa perełka – koncert poezji Ryszarda Krynickiego. Poezja może być więc dla każdego – dla dzieci, melomanów, teatrofilów.
Tradycyjnie podczas festiwalu wręczona zostanie Nagroda im. Wisławy Szymborskiej. Czytelnicy spotkają się z nominowanymi do wyróżnienia, jak również – dzień po uroczystej gali – z jej laureatem lub laureatką. Porozmawiamy też z nominowanymi do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii „poezja”.
Wszystkie wydarzenia są bezpłatne, ale obowiązują na nie wejściówki dostępne na stronie www.kbfbilety.krakow.pl i za pośrednictwem aplikacji KBF: PLUS. Program wydarzenia jest dostępny na stronie www.miloszfestival.pl . Siedzibą centrum festiwalowego będzie oczywiście Pałac Potockich.
Organizatorzy zapraszają oczywiście na wydarzenia festiwalowe, ale i na kanały społecznościowe festiwalu. Organizatorami 14 edycji Festiwalu Miłosza są: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Partnerzy: British Council, Versopolis, Fundacja Wisławy Szymborskiej, Nagroda im. Wisławy Szymborskiej, Instytut Kultury Willa Decjusza.
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu Promocja czytelnictwa 2025.
Katarzyna Cetera
zdjęcia – organizatorzy
