czyli
NAJAZD AWANGARDY.
JUŻ PO RAZ DZIESIĄTY.
Październik rozpoczyna się poezją – jak się okazuje nie tylko w Tarnowie. Onegdaj – relacjonuje nasza korespondentka, znana krakowska dziennikarka Katarzyna Cetera, w Centrum Sztuki Mościce odbył się finał Małopolskiej Nagrody Poetyckiej „Źródło”, natomiast dzień wcześniej w Rzeszowie nastąpiła prawdziwa inwazja poezji. 6 października odbyło się bowiem spotkanie poetek i poetów z podkarpacką publicznością, od lat nazywane Najazdem Awangardy na Rzeszów. Wydarzenie odbywa się – jak co roku – w rzeszowskim Teatrze im. Wandy Siemaszkowej.
To już dziesiąta, jubileuszowa edycja tego wydarzenia. Jak zauważyła Weronika Krupa z Działu literackiego Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, organizatora przedsięwzięcia, Najazd Awangardy na Rzeszów stał się już stałym elementem życia kulturalnego miasta i teatru.
Tegoroczny Najazd Awangardy na Rzeszów rozpoczął się w czwartkowy wieczór, tradycyjnie o godz. 19.03, we foyer rzeszowskiej „Siemaszkowej”. Wśród twórców pojawili się twórcy doceniani i nagradzani, ale również debiutanci, dla których to wydarzenie bywa niekiedy pierwszą interakcją z szerszym gronem odbiorców – zwróciła uwagę Weronika Krupa.
Temu corocznemu spotkaniu poetek i poetów z publicznością patronuje Jerzy Pleśniarowicz – wybitny literat, tłumacz, reżyser i wieloletni kierownik literackiego rzeszowskiego teatru: Lata mijają, a misja wciąż ta sama: promocja poezji – sztuki niełatwej, wymagającej od twórcy szczególnej językowej precyzji, wrażliwości i uważności. Od 10 lat w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej spotykają się twórcy, nie tylko ci uznani i nagradzani. Od tego roku patronem wydarzenia będzie Jerzy Pleśniarowicz – wieloletni kierownik literacki Teatru im. Wandy Siemaszkowej, nieżyjący już reżyser i literat, który także tłumaczył współczesną sobie poezję i dramatopisarstwo ukraińskie, słowackie i czeskie. – czytamy w materiałach promujących wydarzenie.
Tego wieczoru odbył się także wernisaż malarstwa trzech podkarpackich artystów: Rafała Pacześniaka, Andrzeja Rułki, Grzegorza Wnęka, oraz premiera unikatowego wydawnictwa rzeszowskiego teatru im. Wandy Siemaszkowej FLISZA POETYCKIEGO – Antologii Najazdu Awangardy na Rzeszów. Wiersze ponad dwudziestu twórców czytali aktorzy „Siemaszki”: Małgorzata Machowska oraz Paweł Gładyś.
FLISZ POETYCKI to wybór wierszy poetów i poetek związanych z corocznym spotkaniem twórców z rzeszowską publicznością oraz poezji “starych mistrzów” związanych z Podkarpaciem, takich jak: Julian Przyboś, Stanisław Piętak, Jan Bolesław Ożóg, Jerzy Hordyński, Emil Granat, Wiesław Kulikowski, Janusz Szuber, Stanisław Kopiec.
Teatr kocha poezję! Ona przemawia – co oczywiste – słowem. Ale także emocją, myślą, obrazem, intensywnością rytmu… Tak samo jak on. Ona próbuje zamknąć w jednej chwili sens życia, przestrzeń świata, esencję uniwersum. On także. Poezja spełnia się w intymnym kontakcie, teatr – w magicznej wymianie energii pomiędzy sceną a widownią. Słowem – teatr i poezja są sobie bliskie, by nie powiedzieć – przeznaczone – podkreślają we wstępie do publikacji dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej Jan Nowara i jego pełnomocniczka Jagoda Skowron. Zwracają też uwagę, że nie ma więc nic dziwnego w tym, że „Siemaszkowa” przyjęła pod swój dach poetów i pozwala im, już od wielu lat, urządzać „niebanalne konwentykle”, podczas których wiersze interpretują aktorzy, a później toczą się rozmowy o życiu, poezji.
Niniejszy tom jest próbą zatrzymania i utrwalenia w czasie tego wydarzenia, które przyjęło kiedyś fantazyjną nazwę Najazdu Awangardy i którego kolejne edycje układają się niczym warstwy fliszu, naszego – karpackiego. Dziś chciałoby się zawołać: jakże wspaniały byłby świat, w którym najazdów dokonywaliby tylko Poeci! – czytamy we wstępie.
Maciej Urbanowski o publikacji, którą zredagował Stanisław Dłuski wespół z Jakubem Pacześniakiem, napisał: Antologia jest głosem wielu pokoleń i poetyckich indywidualności, co w pierwszej lekturze kazałoby w szkole Podkarpacia akcentować przede wszystkim wewnętrzne zróżnicowanie, rodzaj swobody czy te wolności. Ale wracają w niej przecież pewne motywy i tematy, które każą czytelnikowi szukać tu jakiejś immanentnej, może elementarnej jedności, specyficznej wspólnoty głosu i ducha.
Pomysłodawcą Najazdu Awangardy na Rzeszów jest poeta i literaturoznawca Stanisław Dłuski. Tegoroczne spotkanie odbyło się w ramach projektu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Przestrzenie Sztuki”. Jest on finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.
Katarzyna Cetera
Zdjęcia – organizatorzy
